ARAW NG PAGBUBUNYI AT PAGDIWANG NANG BUONG KAGALAKAN

1 Abril 2018

Pasko ng Muling Pagkabuhay (Araw ng Linggo) 

Mga Gawa 10, 34a. 37-43/Salmo 117/Colosas 3, 1-4 (o kaya: 1 Corinto 5, 6b-8)/Juan 20, 1-9 (Misa sa Gabi: Lucas 24, 13-35) 

Ang araw ng Linggo ng Pasko ng Muling Pagkabuhay ay araw ng kagalakan at pagdiriwang. Ito ang pinakamahalagang araw sa Kalendaryo ng ating Simbahan. Sa araw na ito, ginugunita ang pagbangon at paglabas ng Muling Nabuhay na si Hesus mula sa libingan. Si Hesus ay hindi nanatili sa loob ng libingan. Pagsapit ng ikatlong araw, si Hesus ay muling nabuhay. Ang Kanyang kamatayan sa krus ay hindi naging katapusan Niya. Ang Kanyang kamatayan sa krus ay bahagi lamang ng Kanyang misyon. Ang Kanyang Muling Pagkabuhay ang huling bahagi ng Kanyang misyon bilang Manunubos. Sa pamamagitan ng Kanyang krus at Muling Pagkabuhay, tayong lahat ay tunay ngang iniligtas ni Hesus. Kaya nga, nararapat lamang na magdiwang nang buong kagalakan ang lahat sa araw na ito. 

Laman ng mga Pagbasa ngayon ang mga patotoo tungkol sa Muling Pagkabuhay ni Kristo. Sa Unang Pagbasa, nangaral si Apostol San Pedro tungkol sa pagkamatay at Pagkabuhay ni Kristo. Si Kristong pinatay sa pamamagitan ng pagpapako sa krus ay hindi nanatili sa loob ng libingan. Si Kristong pinatay sa krus ay nabuhay na mag-uli sa ikatlong araw. Nang Siya'y muling mabuhay, nagpakita Siya sa lahat ng mga apostol upang ang lahat ay maniwala sa pamamagitan ng kanilang pagpapatotoo at pangangaral. Sa Ikalawang Pagbasa mula sa kanyang unang sulat sa mga taga-Corinto, inilarawan ni Apostol San Pablo si Kristo bilang Korderong Pampaskuwa. Si Kristo ang Bagong Korderong Pampaskuwa inihain para sa kaligtasan at kapatawaran ng lahat ng tao. At ang Bagong Korderong Pampaskuwa na si Kristo ay tunay ngang nabuhay na mag-uli. Tumawid Siya mula sa kamatayan patungo sa Muling Pagkabuhay. Ito ang ating ginugunita tuwing Pasko ng Pagkabuhay. 

Nakatuon sa libingang walang laman ang salaysay ni San Juan sa Ebanghelyo. Ang libingan ni Hesus ay natagpuang walang laman. Hindi na mahanap ang bangkay ni Hesus. Una itong nakita ni Santa Maria Magdalena. Nakita rin ito ng dalawa sa mga apostol na sina Pedro at ang minamahal na alagad ni Hesus na si Juan. Nang makita nina Apostol San Pedro at San Juan, nakita nila ang mga kayong lino at ang panyong ibinalot sa ulo ni Hesus na nakatiklop. Walang pagnanakaw na naganap dahil hindi namang ititiklop ng mga magnanakaw ang mga kayong lino. Aaalis na lamang sila agad-agad. Subalit, ang mga telang pinambalot kay Hesus ay nakatiklop at nakaayos. Ito ang nagpapatunay na ang Panginoong Hesus ay tunay ngang nabuhay na mag-uli, tulad ng Kanyang ipinangako. 

Hindi nagpakalat ng pekeng balita ang mga apostol. Totoo ang kanilang ipinangaral at pinatotohanan sa lahat. Ang Panginoong Hesukristo ay namatay ngunit nabuhay na mag-uli sa ikatlong araw. Sa pamamagitan ng Kanyang kamatayan sa krus at Muling Pagkabuhay, Siya'y nagtagumpay laban sa mga pwersa ng kasamaan, kadiliman, at kamatayan. Kinamit Niya ang tagumpay para sa ating lahat. Dahil sa tagumpay na Kanyang nakamit sa pamamagitan ng Kanyang krus at Muling Pagkabuhay, tayong lahat ay Kanyang naligtas at pinalaya mula sa kaalipinan. Tayo ay tumawid mula sa pagiging mga alipin ng kasamaan at kadiliman patungo sa bagong buhay na puno ng kalayaan bilang mga inampong anak ng Diyos dahil sa tagumpay ng Panginoong Hesukristo na Kanyang kinamtan sa pamamagitan ng Kanyang krus at Muling Pagkabuhay. 

Ito ang Mabuting Balitang pinatotohanan at sinasampalatayanan ng Simbahan mula noon hanggang ngayon. Si Hesus ay muling nabuhay sa ikatlong araw. Inalay Niya ang buo Niyang sarili sa krus at nabuhay na mag-uli sa ikatlong araw upang tayong lahat ay maligtas. Iyan ang rurok ng ating pananampalataya bilang mga Kristiyano. Ang kamatayan sa krus at Muling Pagkabuhay ni Kristo Hesus ang rurok ng Mabuting Balitang pinahahalagahan at sinasampalatayanan natin bilang mga Kristiyano. At ang krus at Muling Pagkabuhay ay magkakaugnay sapagkat kung hindi hinarap ni Kristo ang Kanyang kamatayan sa krus, walang Muling Pagkabuhay na magaganap. Ang krus at Muling Pagkabuhay ang bumubuo sa Misteryo Paskwal ni Hesus. Sa pamamagitan ng Misteryo Paskwal ni Hesus, ang Kanyang Pasyon at Muling Pagkabuhay, tayong lahat ay Kanyang tinubos. 

Kaya nga, nararapat lamang na ang bawat isa'y magdiwang nang buong kagalakan sa araw na ito. Ang araw na ito ay araw ng kagalakan, pagdiriwang, at pagbubunyi dahil kinamtan ng Panginoong Hesus ang tagumpay na naghahayag ng Kanyang kaluwalhatian sa pamamagitan ng Kanyang Misteryo Paskwal, ang Kanyang Pasyon at Muling Pagkabuhay. Sa pamamagitan ng Kanyang kamatayan sa krus at Muling Pagkabuhay, tayong lahat ay tinubos at pinalaya ni Hesus. 

KAGALAKANG HATID NG MULING PAGKABUHAY

31 Marso 2018 - Sabado de Gloria 

Ang Magdamagang Pagdiriwang sa Pasko ng Muling Pagkabuhay (B)

Genesis 1, 1-2, 2 (o kaya: 1, 1. 26-31a)/Salmo 103 (o kaya: Salmo 33)/Genesis 22, 1-18 (o kaya: 22, 1-2. 9a. 10-13. 15-18)/Salmo 15/Exodo 14, 15-15, 1/Exodo 15/Isaias 54, 5-14/Salmo 29/Isaias 55, 1-11/Isaias 12/Baruc 3, 9-15. 32-4, 4/Salmo 18/Ezekiel 36, 16-17a. 18-28/Salmo 41 (o kaya: Salmo 51)/Roma 6, 3-11/Salmo 117/Marcos 16, 1-17

Labis na nalumbay ang Mahal na Birheng Maria sa pagpanaw ni Hesus. Punung-puno ng hapis ang kanyang puso. Ang mga lumipas sa mga nakaraang araw ay nagdulot ng matinding kapaitan sa kanya. Labis siyang namimighati sa mga sandaling sinamahan niya ang kanyang Anak na si Hesus patungong Kalbaryo. At ang pinakamasakit para sa kanya ay ang pagsaksi sa pagdurusa't pagkamatay ni Hesus sa krus. Ang mga huling sandali sa buhay ni Hesus ay tandang-tanda pa rin ni Maria. Sa tahimik niyang pagbulay-bulay at pagmumuni-muni, nakakaramdam siya ng matinding hapdi at kirot sa kanyang damdamin dahil sa alaala ng barbarikong pagdurusa't pagkamatay ni Hesus sa Kalbaryo. 

Ang pagdaramdam ng Mahal na Inang si Maria ay nagwakas noong si Hesus ay muling mabuhay. Sa pamamagitan ng Kanyang Muling Pagkabuhay, pinawi ni Hesus ang mga luha sa mga mata ni Maria. Mula sa pagiging puno ng hapis at lumbay, ang Mahal na Birheng Maria ay napuno ng sigla't tuwa. Ang kanyang hapis ay naging kagalakan dahil sa Muling Pagkabuhay ni Hesus. Natapos na ang panahon ng pamimighati at pagluluksa. Hindi na hapis ang pumupuno sa puso. Wala nang laman ang libingan. Si Hesus ay tunay ngang muling nabuhay. 

Kagalakan ang hatid ng Panginoong Hesus na nabuhay na mag-uli. Hindi takot at lungkot. Ang lahat ng takot at lungkot ay tuluyang pinapawi ng Panginoong Muling Nabuhay. Tulad ng sinabi ng binata sa tatlong babaeng pumunta sa libingan ng Panginoon na sina Maria Magdalena, Mariang ina ni Santiago, at Salome, "Huwag kayong matakot... Wala na Siya rito - Siya'y muling nabuhay!" (16, 6) Hindi naman talaga sindak ang hatid ni Kristong Muling Nabuhay kundi kagalakan. Kagalakang pumapawi sa lahat ng takot at lumbay. Kagalakang nagdudulot ng panibagong pag-asa, panibagong buhay, sa lahat ng mga nananalig nang buong puso't kaluluwa. 

Hindi guni-guni ang Muling Pagkabuhay ni Kristo. Tunay ngang muling nabuhay ang Panginoon. Wala nang laman ang libingan. Isang binatang nakasuot ng isang mahaba at maputing damit, marahil isang anghel, ang naghayag ng Mabuting Balita tungkol sa Kanyang Muling Pagkabuhay. Hindi pekeng balita ang inihayag ng binata sa tatlong babae sa Ebanghelyo. Hindi iyon gawa-gawa lamang; tunay at totoo ang balitang iyon. Iyan ang Mabuting Balitang sinasampalatayanan at pinatotohanan ng Simbahan. Si Kristo ay namatay sa krus alang-alang sa ating kaligtasan ngunit nabuhay na mag-uli sa ikatlong araw. 

Ilang ulit na winika ng Panginoon sa Kanyang mga disipulo na dapat Siyang magbata ng maraming hirap, pagdurusa, at kamatayan sa krus sa kamay ng Kaniyang mga kaaway. Subalit, hindi nagtatapos sa pagdurusa't kamatayan ang lahat para kay Kristo. Dagdag pa ni Kristo, Siya'y muling mabubuhay sa ikatlong araw. Hindi Siya mananatili sa loob ng libingan. Pagsapit ng ikatlong araw, Siya'y babangon nang matagumpay at lalabas mula sa Kanyang libingan. Pagkatapos magtiis ng maraming hirap at sakit hanggang sa Kanyang pagkamatay sa krus, si Hesus ay muling mabubuhay sa ikatlong araw. At ang Kanyang mga sinabi sa mga apostol ay natupad sa pamamagitan ng Kanyang krus at Muling Pagkabuhay, ang Kanyang Misteryo-Paskwal. Si Hesus ay pinatay ng Kanyang mga kaaway sa pamamagitan ng pagpapako sa krus, ngunit hindi Siya nanatili sa loob ng libingan sapagkat Siya'y muling nabuhay sa ikatlong araw, tulad ng Kanyang sinabi. 

Tapos na ang panahon ng pagluluksa at pagdadalamhati. Tunay ngang muling nabuhay ang Panginoong Hesukristo. Tunay nga Siyang nagtagumpay. Kagalakan ang hatid Niya sa bawat isa. Pinapawi Niya ang lahat ng luha mula sa mga mata ng bawat isa, tulad ng Kanyang ginawa noong Siya'y nagpakita sa Kanyang Inang si Maria, na siyang ginugunita sa rito ng Salubong. Ang kalungkutan at kapaitan dala ng Biyernes Santo ay tuluyang napawi ng Panginoong Muling Nabuhay. Ang kalungkutan at kapaitan ay naging kagalakan dahil sa Kanya. Kaya naman, "Aleluya" ang awit ng lahat ng mga bumubuo ng sambayanang nagagalak sa Muling Pagkabuhay ni Kristo. Sa pamamagitan ng krus at Muling Pagkabuhay ni Kristo Hesus, tayong lahat ay binigyan Niya ng kaligtasan at kalayaan. Hindi na tayo mga alipin ng kasamaan at kadiliman; tayong lahat ay ganap nang nailigtas at naging malaya dahil sa Nazarenong naghain ng Kanyang buhay sa krus at muling nabuhay sa ikatlong araw na si Kristo Hesus. 

NAMATAY ALANG-ALANG SA LAHAT

30 Marso 2018

Biyernes Santo sa Pagpapakasakit ng Panginoon 

Isaias 52, 13-53, 12/Salmo 30/Hebreo 4, 14-16; 5, 7-9/Juan 18, 1-19, 42

Sa mga mahahabang Pagbasa para sa Biyernes Santo, pinagtutuunan ng pansin ang dalawang titulo ng Panginoong Hesukristo. Ang dalawa sa napakaraming mga titulo ng Panginoong Hesukristo na itinatampok at tinatalakay ng mga Pagbasa ay ang mga titulo ng Dakilang Saserdote at Kordero ng Diyos. Ang dalawang papel na ito ay ginampanan ng Panginoong Hesus sa Kalbaryo sa pamamagitan ng Kanyang pagdurusa't kamatayan sa isang kahoy na krus. 

Binanggit ni San Juan sa kanyang salaysay tungkol sa Pasyong Mahal ni Hesukristo na inihayag sa Ebanghelyo ang mga sinabi ni Caifas sa kanyang mga kasamahan sa Sanedrin. Sinabi ni Caifas sa kanyang mga kasamang autoridad na isang tao lamang ang dapat mamatay alang-alang sa bayan (18, 14). Isang tao ang ibibigay at ihahandog upang ang sambayanan ng Israel ay hindi mapahamak. Inilarawan ng mga salitang ito ang pamamaraan ng pagkamatay ng Panginoong Hesukristo. Si Kristo ay ihahain tulad ng isang kordero. Siya'y ibibigay sa mga Romano upang patayin. At ang mga salitang ito ni Caifas ay natupad sa Lugar ng Bungo na tinatawag na Golgota noong unang Biyernes Santo.

Ang mga kaganapan sa Kalbaryo noong unang Biyernes Santo ay inihayag ni propeta Isaias sa Lumang Tipan. Ang propesiyang ito tungkol sa pagpapakasakit ng Mesiyas ay itinampok sa Unang Pagbasa. Wika ni propeta Isaias sa Unang Pagbasa, "Dahil sa ating mga kasalanan kaya Siya nasugatan; Siya ay binugbog dahil sa ating kasamaan. Tayo ay gumaling dahil sa paghihirap na tinamo Niya at sa mga hampas na Kanyang tinanggap." (53, 5) Ito rin ang siyang binibigyang-diin ng manunulat ng Sulat sa mga Hebreo sa Ikalawang Pagbasa. Si Hesus ay labis na nasugatan at pinahirapan hanggang sa mamatay alang-alang sa atin. Kahit inosente, kahit na hindi Siya nagkasala kailanman, tinanggap at tiniis Niya ang pagdurusa't kamatayan sa krus upang tayong lahat ay maligtas. Tiniis Niya ang inhustisiya at ang pagkabarbariko ng Kanyang mga kaaway hanggang sa Kanyang pagkamatay. Sa pamamagitan ng paghahain ng buo Niyang sarili sa krus, tinupad Niya ang Kanyang tungkulin bilang Dakilang Saserdote at Bagong Korderong Pampaskuwa. 

Dagdag pa ni propeta Isaias sa kanyang propesiya na inihayag sa Unang Pagbasa, ang nagdurusang lingkod ng Diyos na si Kristo'y halos hindi na makilala kung Siya'y tao nga ba dahil sa pambubugbog sa Kanya (52, 14). Punung-puno ng mga pasa ang Mukha ni Kristo. Duguan na ang Kanyang Mukha. Tinanggap Niya ang mga pambubugbog sa Kanya. Labis Siyang pinahirapan ng Kanyang mga kaaway. Dahil sa tindi ng pagpapahirap na ginawa sa Kanya, ang buo Niyang Mukha't Katawan ay napuno ng mga sugat. Bago pa man Siya ipako sa krus, labis-labis ang mga paghihirap na tiniis ni Hesus sa kamay ng Kanyang mga kaaway na halos ikamatay pa Niya ito. Bago ipako sa krus, unti-unti Siyang pinapatay. Walang salitang sasapat upang ilarawan kung gaano karumal-dumal ang pagdurusa't kamatayan ng Panginoong Hesus sa krus. 

Hindi sapilitan ang pagtanggap at pagtitiis ni Hesus. Kusa Niyang tinanggap at tiniis ang lahat ng ito. Kaya nga, noong Siya'y dinakip ng mga kawal sa halamanan, kusa Niyang ipinakilala ang Kanyang sarili. Wika Niya, "Ako si Hesus... Kung Ako ang hinahanap ninyo, hayaan ninyong umalis ang mga taong ito." (18, 5-8) Siya ang lumapit nang kusa sa Kanyang mga kaaway. Kahit na Siya ang hinahanap ng mga kawal, kahit batid Niya ang malagim na kamatayang naghihintay sa Kanya, hindi tumakas si Hesus. Bagkus, kusa Niyang hinarap at nilapitan ang mga kawal na padala ng Kanyang mga kaaway upang ihain ang buo Niyang sarili alang-alang sa kaligtasan at kalayaan ng lahat ng mga minamahal Niya. 

Wika nga ni Hesus, "Walang pag-ibig na hihigit pa sa pag-ibig ng isang taong nag-aalay ng kanyang buhay para sa kanyang mga kaibigan." (Juan 15, 13) Ito ay pinatunayan Niya sa pamamagitan ng Kanyang pagdurusa't pagkamatay sa krus. Bilang Dakilang Saserdote at Bagong Korderong Pampaskuwa, si Hesus ay kusang nag-alay ng buo Niyang sarili sa krus upang ang lahat ay maligtas at mapalaya mula sa pamumuhay sa ilalim ng mga pwersa ng kadiliman at kasamaan. Ang lahat ng tao ay naligtas at napalaya sa pamamagitan ng Dugong ibinubo ni Hesus mula sa krus. Siya'y namatay alang-alang sa kaligtasan at kalayaan ng lahat. Sa pamamagitan ng kusang paghahain ng sarili alang-alang sa ating lahat, nahayag ang dakilang pag-ibig ni Hesus. Tunay ngang walang makahihigit o makakapantay sa dakilang pagmamahal ni Hesus. 

PITONG HULING WIKA

UNANG WIKA (Lucas 23, 34): 

"AMA, PATAWARIN MO SILA 
SAPAGKAT HINDI NILA NALALAMAN 
ANG KANILANG GINAGAWA." 

Walang ibang ninais ang mga kaaway ni Hesus kundi patayin Siya. Walang ibang hinangad ang mga kaaway ni Hesus kundi makita Siyang magdusa na walang kalaban-laban. At noong unang Biyernes Santo, sa bundok ng Golgota, nakamit nila ang kanilang minimithi. Si Hesus na taga-Nazaret, ang labis nilang kinapopootan nang buong puso't kaluluwa, ay walang kalaban-labang ipinako sa krus sa kanilang harapan sa bundok ng Kalbaryo. Pinagmamasdan nila't pinapanood ang unti-unting pagkamatay ni Hesus sa isang kahoy na krus. Habang pinagmamasdan ang pagdurusa't pagkamatay ni Hesus sa krus, nilibak nila Siya. Nagbitiw sila ng mga masasamang salita upang laitin Siya. 

Subalit, higit na nakakagulat ang ginawa ng Panginoong Hesus habang nakabayubay sa krus para sa Kanyang mga kaaway. Sa halip na hilingin Niya sa Ama na sumpain, lipulin, o parusahan ang Kanyang mga kaaway na walang awang umuusig sa Kanya, Siya'y taimtim na dumalangin sa Ama para sa kanila. Nakuha pa ni Hesus na humingi ng tawad para sa kanila mula sa Ama. Nakuha pa ni Hesus na magpakita ng awa sa Kanyang mga kaaway. Kahit napakasama ng ginawa nila sa Kanya, kahit na wala silang ibang hinangad kundi ang makita nilang Siya'y magdusa't mamatay na walang kalaban-laban, pinili ng Panginoong Hesus na hilingin sa Ama na sila'y kahabagan at patawarin. 

Hindi karapat-dapat ang mga kaaway ni Hesus na makamit ang Kanyang kapatawaran. Hindi sila karapat-dapat na maranasan ang awa't habag ng Panginoon. Napakasama ng kanilang ginawa laban sa Kanya. Si Hesus na hindi nagkasala kahit kailan ay kanilang inuusig at pinapatay na walang kalaban-laban. Dahil sa kanila, isang inosente ang pinatawan ng parusang kamatayan. Hindi nga sila nahihiya sa ginagawa nila. Ginagawa nilang katatawanan ang walang hustisyang pagpaslang sa isang inosente sa harapan nila. Tunay ngang kasuklam-suklam, karumal-dumal ang kanilang ginawa sa Panginoong Hesus. 

Nararapat lamang na iparanas sa kanila ang galit ng Panginoon. Subalit, pinili pa rin ni Hesus na hilingin sa Ama na patawarin ang mga umuusig sa Kaniya. Gaano mang katindi ang pag-uusig sa Kanya ng Kanyang mga kaaway, gaano mang kasakit ang mga salitang  nakakainsulto na binitiwan nila, ipinagdasal pa rin sila ni Hesus sa Ama. Gaano pa mang ka-sama ang kanilang ginawa, silang lahat ay ipinanalangin ni Kristo. Ipinalangin ni Kristo na sila'y mapatawad, kahit na sila'y hindi nakokonsensya sa kasamaang ginagawa nila. Kahit na wala silang puso, kahit na hindi nila pinagsisihan ang kanilang ginagawa, hindi ipinagkait ng Panginoon ang Kaniyang dakilang habag at kapatawaran sa kanila. Hindi Niya ninanais na mapahamak o malupig sila dahil sa kasamaang ginawa nila laban sa Kanya. 

Ang pagpapatawad ay hindi madaling gawin. Lalo itong mahirap gawin kapag ang kinatatayuan ay tulad ng kinatatayuan ni Hesus noong sinambit Niya ang salitang ito. Si Hesus ay nakabayubay sa krus ng Kanyang mga kaaway na walang puso. Mas madali pa para sa isang tao na hilingin sa Diyos na sumpain o lipulin ang mga taga-usig. Subalit, pinili ni Hesus na patawarin ang Kanyang mga taga-usig. Pinili ni Hesus na idalangin sila sa Ama upang sila'y mapatawad, kahit ito'y napakahirap gawin sa mga sandaling iyon. 

Itinuturo sa atin ni Hesus sa wikang ito na dapat nating patawarin ang mga nagkakasala laban sa atin. Gaano pa mang kabigat ang kasalanan nila sa atin, gaano pa man sila naging ka-sama sa atin, dapat natin silang patawarin. Naranasan ni Hesus ang tindi ng kasamaan ng Kanyang mga kaaway. Tinanggap Niya ang lahat ng panlalait at pagpapahirap mula sa kanila. Subalit, sa kabila ng lahat ng iyon, taimtim na nanalangin si Hesus sa Ama upang sila'y mapatawad. 

IKALAWANG WIKA (Lucas 23, 43):

"SINASABI KO SA IYO: 

NGAYON DI'Y ISASAMA KITA SA PARAISO."

Mayroong isang napakahalagang aral na nais ituro ni Hesus sa wikang ito, bagamat ang wikang ito'y bahagi lamang ng Kanyang pakikipag-usap sa nagtitikang salarin na nagngangalang Dimas. Habang mayroong hininga ang bawat isa, mayroon pang pag-asang magbagong-buhay. Gaano pa mang kasama ang pag-aasal ng isang tao, may pag-asa pa siyang magbagong-buhay. Walang limitasyon sa awa't habag ng Diyos. Kapag ang isang makasalanan ay buong kababaang-loob na nagsisi't tumalikod sa kaniyang mga kasalanan, hindi ipagkakait sa kanya ang dakilang awa't habag ng Diyos. Makakamit ito kapag ang isang makasalana'y taos-pusong nagsisi sa kaniyang mga kasalanan at nagbalik-loob sa Diyos. Mayroon pang panahon ang bawat isa na magbagong-buhay at magbalik-loob sa Panginoon habang nabubuhay sa daigdig na ito, kahit pansamantala lamang ito. 

Batid ni Dimas ang katotohanang pansamantala lamang ang buhay dito sa lupa noong siya'y nakabayubay sa krus sa Kalbaryo kasama ni Kristo. Noong siya'y ipinako sa isang krus sa Kalbaryo, tiyak na pinagbulay-bulayan niya nang buong kataimtiman ang bawat sandali ng kanyang buhay. Buong buhay niya, siya'y nagkasala. Napakalaki ng kasalanang kanyang ginawa. Dahil sa bigat ng kasalanang ginawa niya, sinentensyahan siya ng parusang kamatayan. Napakasama niyang tao. Puno ng kadiliman ang kanyang nakaraan. At dahil umabot na sa sukdulan ang kanyang kasamaan, hinatulan siya ng kamatayan sa krus. 

Kaya nga, nang makita ni Dimas ang isa pang nakapakong kasama niya na si Hestas na nakikisali sa paglilibak kay Hesus na nakapako sa gitna nila, pinagsabihan niya ito. Napakahalatang may taning na ang kanyang buhay dahil siya'y nakabayubay sa krus, pero hindi pa rin niyang sinamantalahan ang pagkakataong pagsisihan ang mga kasalanang ginawa at humingi ng awa't kapatawaran mula sa Diyos. Inamin ni Dimas na nararapat lamang siya mamatay bilang kabayaran sa mga kasalanang ginawa niya. At nang tinitigan siya ni Hesus, buong kababaang-loob siyang nagmakaawa sa Kanya. At nang makita ni Hesus ang pagmamakaawa ni Dimas, ipinangako Niya sa kanya na siya'y makakasama Niya sa tunay na Paraiso, ang Kanyang maluwalhating kaharian sa kalangitan. 

Batid ni Hesus ang pagiging makasalanan ni Dimas. Batid Niya kung gaano siya naging kasama at kung gaano kabigat ang kasalanang ginawa niya labag sa batas na siyang dahilan kung bakit siya hinatulan ng kamatayan sa krus. Subalit, ang madidilim na nakaraan at mga kasamaang ginawa ni Dimas ay binalewala ni Hesus nang marinig Niya ang taos-pusong pagsisi't pagmamakaawa ng salarin. Ipinagkaloob ni Hesus kay Dimas ang pangako ng tunay na Paraiso, ang Kanyang maluwalhating kaharian sa langit, dahil sa kanyang taos-pusong pagsisisi at pagbabalik-loob sa Diyos sa mga huling sandali ng kanyang buhay. 

Pansamantala lamang ang buhay dito sa daigdig. Habang pansamantalang namumuhay dito sa lupa ang bawat tao, mayroong pag-asang magbagong-buhay at magbalik-loob sa Diyos para sa bawat isa. Walang sinuman ang nakakaalam kung kailan babawiin ng Diyos ang ating buhay dito sa lupa. Kaya naman, itinuturo ng Simbahan sa lahat ang panawagan ng Panginoon na pagsisihan at talikdan ang makasalanang pamumuhay at manumbalik sa Diyos. Hindi tayo mamumuhay dito sa daigdig magpakailanman. Hindi tayo mga imortal. Tayo'y mga tao lamang na biniyayaan ng Diyos ng buhay. Ang biyaya ng buhay ay hiniram lamang natin mula sa Diyos at ito'y babawiin Niya sa panahong itinakda. Kaya naman, ang panawagan ng Panginoon ay ipinaparating sa atin ng Simbahan. Habang mayroon tayong hininga, mayroon tayong pag-asang magbagong-buhay at magbalik-loob sa Diyos. Binibigyan tayo ng Diyos ng maraming pagkakataong makapagsisi't makapagbalik-loob sa Kanya habang tayo'y namumuhay dito sa lupa. Samantalahin natin ang bawat pagkakataong ibinibigay sa atin ng Panginoong Diyos na magbagong-buhay at magbalik-loob sa Kanya nang buong puso't kaluluwa. 

Huwag tayong matakot na humingi ng awa't kapatawaran mula sa Diyos. Walang kasalanan na hindi kayang patawarin ng Diyos. Ang Kanyang awa't kapatawaran ay walang limitasyon. Walang hanggan ang awa't kapatawaran ng Diyos. Hindi Niya ipagkakait ang Kanyang awa't kapatawaran sa sinumang lumapit sa Kanya nang buong kababaang-loob upang pagsisihan ang mga nagawang kasalanan at manumbalik sa Kanya. Gaano mang kabigat ang mga kasalanang ginawa, ang Awa ng Diyos ay hinding-hindi kayang pantayan o higitan ng mga ito. Ang Awa ng Diyos ay higit na dakila't makapangyarihan sa kapangyarihan ng kasalanan. 

Nais ng Diyos na makapiling natin Siya sa Kanyang maluwalhating kaharian sa langit, ang tunay na Paraiso. Kaya naman, habang tayo'y nabubuhay, samantalahin natin ang bawat pagkakataong ibinibigay sa atin ng Diyos upang makapagsisi't makapagbalik-loob sa Kanya nang buong puso. Habang mayroon tayong hininga, paulit-ulit tayong binibigyan ng pagkakataong pagsisihan ang ating mga kasalanan at manumbalik sa Diyos. Kapag taos-puso nating pinagsisisihan ang ating mga kasalanan at nanumbalik sa Diyos, makakamit natin ang Awa ng Diyos na lumilinis sa ating lahat mula sa karumihan ng ating mga kasalanan. Sa gayon, tayo'y Kanyang tatanggapin at makakapiling sa Kanyang kaharian sa kalangitan, ang tunay na Paraiso, sa katapusan ng ating buhay dito sa lupa. 

IKATLONG WIKA (Juan 19, 26-27):

"GINANG, NARITO ANG IYONG ANAK...

NARITO ANG IYONG INA."

Si Hesus ang Anak ng Diyos at Anak ng Mahal na Birheng Maria. Kaya naman, noong binilin Niya kay Apostol San Juan na si Maria'y kanyang angkinin at ituring bilang ina, ang lahat ng Kanyang mga tagasunod ay naging Kanyang mga kapatid. Hindi lamang para kay San Juan ang habiling ito ni Hesus. Ang habiling ito ay para sa lahat ng mga Kristiyanong nananalig at sumasampalataya sa Kanya bilang Panginoon at Tagapagligtas nang buong puso't kaluluwa. Tayong lahat ay iniatasan ng Panginoon na ituring ang Kanyang Mahal na Inang si Maria bilang Ina nating lahat. Ang Ina ni Kristo ay Ina rin ng sambayanang Kristiyano. Sa pamamagitan ni Maria, tayong lahat ay naging mga kapatid ni Kristo. 

Maraming ibinigay ang Panginoong Hesus sa mga huling sandali ng Kanyang buhay. Ibinigay Niya ang Kanyang Katawan at Dugo sa anyo ng tinapay at alak noong itinatag Niya ang Sakramento ng Banal na Eukaristiya sa Huling Hapunang pinagsaluhan Niya kasama ang mga apostol. At habang nakabayubay sa krus, ibinigay Niya ang Kanyang Inang minamahal na si Maria. Si Maria na nagsilang at umaruga sa Kanya ay ibinigay Niya sa atin upang maging Ina nating lahat. Hangad ng Panginoong Hesus na tulad Niya, maranasan rin nating lahat ang maka-inang pag-aruga at pagkupkop ng Mahal na Birheng Maria. 

Kahit na hindi tayo karapat-dapat sa kadahilanang tayo'y makasalanan, ginawa pa rin ito ni Hesus habang Siya'y nakabayubay sa krus. Sa pamamagitan nito'y nahayag ang dahilan kung bakit Siya pumarito sa sanlibutan. Ang Diyos ay bumaba mula sa langit nang buong kababaang-loob at nagkatawang-tao katulad nating lahat, maliban sa kasalanan, upang tayo'y tubusin sa pamamagitan ng Bugtong na Anak Niyang si Hesus dahil sa Kanyang dakilang pag-ibig. Hindi naman kinailangang gawin ni Hesus ang lahat ng iyon. Subalit, ibinigay Niya ang buo Niyang sarili bilang hain para sa ating kaligtasan upang ihayag sa atin na tayong lahat ay tunay Niyang minamahal. 

Ito ang laging ipinapaalala sa atin ng Mahal na Inang si Maria. Tunay tayong minamahal ng ating kapatid at Panginoong si Kristo Hesus. Tunay Niya tayong inibig sa kabila ng ating mga pagkakasala. Gaano mang kabigat ang mga kasalanan natin laban sa Kanya, inibig pa rin tayo ng Panginoon. Walang hanggan ang Kanyang pag-ibig para sa atin. Hindi matutumbasan ng kabigatan ng ating mga pagkakasala ang kadakilaan ng Kanyang pag-ibig. Dahil sa Kanyang pag-ibig, ibinubo Niya ang Kanyang Kabanal-banalang Dugo para sa ating kaligtasan. Dahil sa Kanyang pag-ibig, ibinigay Niya si Maria upang maging ating Ina. 

Kaya naman, nararapat lamang na ibigin natin si Maria. Ang Mahal na Birheng Maria ay ibinigay sa atin ng Panginoong Hesukristo upang maging ating Ina. Bilang ating Inang Mahal, hindi tayo pinababayaan ng Birheng Maria. Tayo'y lagi niyang sasamahan at tutulungan na ibigin at sambahin nang buong katapatan at kababaang-loob ang Diyos. Tayong lahat ay lagi niyang isinasama sa kanyang mga panalangin sa Panginoong Hesus na ating Kuya upang tayo'y ipagsanggalang mula sa mga pwersa ng kasamaan. Tayo'y laging aakayin ni Inang Maria patungo sa ating minamahal na kapatid na si Hesus, ang ating Panginoon at Manunubos. 

Ang bawat Pilipino ay tinatawag na "Juan" o "Juana". May habilin si Hesus para sa lahat, lalung-lalo na para sa mga Katolikong Juan at Juana. Dapat nating mahalin si Maria bilang ating Mahal na Ina. Tayong lahat ay inihabilin Niya sa pangangalaga ng Inang Mahal na si Maria. Sa pamamagitan Niya, inihayag Niya na kapatid ang turing Niya sa bawat isa sa ating lahat. Bilang mga Juan at Juanang nananalig at sumasampalataya kay Kristong ating Kuya, tuparin natin ang Kanyang habilin. Palalimin natin ang ating pagmamahal at pagdedebosyon sa Mahal na Ina. Kung tunay nating mahal ang Panginoong Hesus, tutuparin natin ang Kanyang atas na ibigin ang ating Mahal na Inang si Maria nang buong puso't kaluluwa. 

IKAAPAT NA WIKA (Mateo 27, 46; Marcos 15, 34):

"DIYOS KO! DIYOS KO!

BAKIT MO AKO PINABAYAAN?"

Hango mula sa Salmo 22 ang ikaapat na wikang namutawi mula sa mga labi ng Panginoong Hesus habang nakabayubay sa krus. Ang Salmo 22 ay isang panalangin ng isang taong nagdurusa. Hindi biro ang pagdurusang pinagdaanan niya. Matindi ang pagdurusang hinaharap at dinadanas niya. Siya'y napupuno ng kapaitan at kahapdian sa sandaling iyon. Tunay ngang madilim ang sandaling yaon ng kanyang buhay. Subalit, sa kabila ng lahat ng iyon, hindi siya nawalan ng pag-asa't tiwala sa Diyos. Umasa pa rin siya sa Diyos na siyang nagdudulot ng kaligtasan. 

Batid ng bawat tao ang pagdurusang dinanas ng tagapagsalita ng Salmo 22. Nababatid ng bawat isa kung ano ang pakiramdam ng kabiguan. Nababatid ng bawat isa kung ano ang pakiramdam ng pagiging mag-isa. Nababatid ng bawat tao kung ano ang pakiramdam na iwanan, talikuran, at pabayaan ng lahat. Nababatid ng bawat tao kung ano ang pakiramdam na wala nang makapitan. Nauunawaan ng lahat ng tao ang hinanakit ng mang-aawit ng Salmo 22. 

Marahil, ito ang panalanging sinasambit ng bawat tao sa mga madidilim na sandali ng buhay dito sa lupa. Marahil, ginagamit ng bawat tao ang mga unang salita ng Salmo 22 bilang katanungan sa Diyos. Tinatanong ang Diyos kung nasaan na nga ba Siya sa mga sandali ng pagsubok. Tinatanong ang Diyos kung bakit wala Siya sa mga sandaling labis na kinakailangan ang Kaniyang pagtulong at pagsagip. Kung kailan labis na kinakailangan ang Diyos saka pa Siya wala. Saka pa lamang Siya hindi magpaparamdam. Napapahimutok na lamang tayo sapagkat hindi natin maramdaman ang presensya ng Diyos sa mga oras na labis natin Siyang kailangan. Batid ng bawat tao kung ano ang pakiramdam noon. 

Kapag hinaharap at pinagdadaanan natin ang mga pagsubok sa buhay, tayo'y napapahimutok sapagkat pakiramdam natin walang Puso ang Diyos. Inihayag ng Diyos sa Banal na Kasulatan na mayroon Siyang Puso para sa atin. Subalit, sa mga sandali ng matinding pagsubok, tahimik ang Diyos. Napapatanong tayo sa Diyos, tinatanong natin sa Kanya kung mayroon ba talaga Siyang Puso. Tinatanong natin kung bakit tila wala Siyang Puso sa mga sandaling tayo'y labis na pinahihirapan ng mga pagsubok sa buhay. O di naman kaya napapatanong tayo kung totoo ba ang Diyos. Napapatanong tayo kung ang Diyos ay tunay o Siya'y isa lamang gawa ng ating mga guni-guni o imahinasyon. Napapatanong tayo kung tunay ngang mayroong Diyos. Napapatanong tayo kung mayroon ba talagang saysay ang ating sinasampalatayanan at inaaasahan bilang mga Kristiyano. 

Ang Diyos ay totoo. Ang Kanyang pagmamahal at pag-aruga ay totoo. Mayroon tayong Diyos na umiibig sa atin nang tapat at totoo. Sa mga sandali ng matitinding pagsubok, Siya'y ating karamay. Dinadanas rin Niya ang ating mga dinadanas. Ang ating mga pagdurusa ay nararanasan Niya rin. Nakikiisa Siya sa ating pagdurusa. Hindi Niya nilalayo ang Kanyang Puso mula sa atin. 

Tunay ngang mayroong Diyos. Mayroong Diyos na nagmamahal at kumakalinga sa atin. Hindi Siya gawa ng ating imahinasyon; totoo Siya. Totoo ang Diyos na ating sinasampalatayanan at sinasamba nang buong puso't kaluluwa. Siya'y tunay na mapagmahal at mapag-aruga sa atin. Dahil sa Kanyang dakilang pagmamahal, kusa Siyang bumaba mula sa langit at nagkatawang-tao upang maging hain para sa ating kaligtasan sa pamamagitan ng Kanyang Bugtong na Anak na si Kristo. 

Ipinakita ng Diyos sa pamamagitan ni Kristong nakabayubay sa krus na Siya'y tunay ngang kaisa ng bawat tao sa pagharap at pagdanas ng matinding pagdurusa sa buhay. Ang Diyos ang tunay na karamay na maaasahan sa bawat sandali ng ating buhay. Kaisa't karamay natin ang Diyos sa hirap at ginhawa. Iyan ay ipinakita sa atin ni Kristo sa pamamagitan ng Kaniyang pagdurusa't kamatayan sa krus. 

IKALIMANG WIKA (Juan 19, 28): 

"NAUUHAW AKO!"

Hindi lamang pisikal ang pagkauhaw ng tao. Mayroong mga taong uhaw sa pangangailangan. Mayroon ring mga taong uhaw sa pagtanggap. Mayroon ring mga uhaw para sa respeto ng iba. Mayroon ring mga uhaw sa pagmamahal. Pati dugo, kinauuhawan na rin. Uhaw sa kapangyarihan, uhaw sa ambisyon, uhaw sa dugo ng iba, uhaw sa kayabangan. Sari-sari ang mga kinauuhawan ng tao. Maaaring mabuti ang kinauuhawan ng bawat tao, maaari rin maging masama ito. 

Dalawang uri ng pagkauhaw ang itinampok sa salaysay ng Pasyong Mahal ni Kristo Hesus. Una, ang pagkauhaw ng mga tao, at ang pangalawa'y ang pagkauhaw ng Panginoong Hesus. Unang isinalaysay ang pagkauhaw ng mga tao. Kinauhawan ng mga tao ang Dugo ng Panginoon. Noong si Kristo'y iniharap ni Poncio Pilato sa taumbayan, hiniling nila kay Pilato na Siya'y hatulan ng kamatayan sa krus. Hiniling nila kay Pilato ang pagkamatay ni Kristo sa krus. Buong kamuhiang itinaas ng bawat tao ang kanilang mga kamao habang hiniling nila sa gobernador na si Poncio Pilato ang pagdanak ng Dugo ni Kristo. 

Ang ikalawang uri ng pagkauhaw na itinampok sa salaysay ng Pasyon ay ang mismong pagkauhaw ni Kristong nakabayubay sa krus. Noong idiniit ng isa sa mga kawal sa Kanyang bibig ang isang espongha na naglalaman ng alak na hinaluan ng suka, hindi Niya ito inubos. Sinipsip lamang Niya ang pinaghalong alak at suka na inialok sa Kanya ngunit hindi Niya ito inubos. Hindi inubos ni Kristo ang alak at sukang pinaghalo na ibinigay sa Kanya sa isang espongha hindi dahil sa lasa nitong napakapait. Bagamat ang Kanyang Katawan ay nauubusan na ng tubig dahil sa patuloy na pagpatak ng Dugo mula sa pretoryo patungong Kalbaryo, hindi iyon ang uri ng pagkauhaw na tinutukoy ni Kristo. 

Si Hesus ay uhaw para sa ating pagmamahal. Kinauuhawan ni Hesus ang ating pagmamahal. Nagpakita Siya ng pagmamahal noong Siya'y buong kababaang-loob na bumaba mula sa langit at nagkatawang-tao upang tayo'y iligtas mula sa kasalanan sa pamamagitan ng Kanyang Misteryo Paskwal. Kahit maaari Niyang takasan o pigilan ang malagim na katapusan ng Kanyang buhay sa Kalbaryo, hindi Niya iyon ginawa dahil sa Kanyang pag-ibig para sa atin. Hindi naman Niya kinailangang harapin at danasin iyon, subalit pinili Niya itong gawin upang ipakita sa ating lahat kung gaano Niya tayo iniibig. 

Habang nakabayubay sa krus, inihayag ng Pangalawang Persona ng Banal na Santatlo ang Kanyang pagkauhaw. Hinahangad Niya na matugunan at mapawi natin ang Kanyang pagkauhaw sa pamamagitan ng pagbibigay ng ating buong puso't kaluluwang pananalig, pagmamahal, at pagsamba sa Kanya. Subalit, hindi tayo pinipilit ng Panginoon. Dahil sa Kanyang pag-ibig, binigyan Niya tayo ng kalayaan upang magpasiya kung paano natin Siya tutugunan. Hindi tayo pipilitin o didiktahan ng Panginoon na pawiin ang Kaniyang pagkauhaw. Ibinigay Niya sa atin ang kalayaang pagpasiyahan kung ano ang magiging tugon natin. 

Nilikha ng Diyos ang iba't ibang anyo ng tubig. Hinati Niya ang tubig ng Dagat ng mga Tambo upang makatawid ang mga Israelita. Ginawa Niyang alak ang tubig. Ibinigay ang Kaniyang Dugo bilang inumin. Ibinubo Niya ang Kaniyang Dugo upang tayong lahat ay maligtas. Sa pamamagitan ng mga ito'y ipinakita ng Panginoon ang kadakilaan ng Kanyang pagmamahal. Tinugon Niya ang bawat tao sa mga sandali ng pangangailangan. Ipinagkaloob Niya ang mga pangangailangan ng bawat tao. Kaya naman, nararapat lamang na ibigay natin sa Kanya ang ating pananalig, pagtalima, pagsamba, at pagmamahal. Hindi man matutumbasan nito ang ginawa Niyang pag-aalay ng sarili para sa ating kaligtasan sa pamamagitan ng Pangalawang Persona ng Banal na Santatlo na si Hesus, subalit iyon naman ang tanging kinauuhawan Niya. Iyan ang magdudulot ng tuwa sa Kanyang Puso. 

Kinauuhawan ng Panginoon ang ating pananalig, pagtalima, pagsamba, at pagmamahal. Ano ang magiging tugon natin? 

IKAANIM NA WIKA (Juan 19, 30): 

"NAGANAP NA!"

Naganap na ang lahat ng mga hinulaan ng mga propeta sa Lumang Tipan tungkol sa Mesiyas. Naganap na ang ipinangako ng Diyos sa Lumang Tipan. Naganap na ang lahat sa pamamagitan ng Panginoong Hesus na nakabayubay sa krus. Kahit unti-unti Siyang nagdurusa sa krus hanggang sa mamatay, ang sandaling yaon ay isang sandali ng tagumpay para kay Kristo. Sapagkat sa sandaling yaon, nagkaroon ng kaganapan ang lahat ng mga sinabi tungkol sa Kanya. Sa sandaling yaon, ang dakilang pag-ibig ng Panginoon para sa sangkatauhan ay Kaniyang ipinamalas. 

Ganap nang naihayag sa lahat ang dahilan ng pagparito ni Hesus. Si Hesus ay naparito upang iligtas ang sangkatauhan. Hindi Siya pumarito upang lupigin ang sangkatauhan dahil sa kanilang mga pagkakasala. Naparito Siya dahil sa Kaniyang pag-ibig. Nais Niyang imulat ang mga mata ng bawat tao sa misteryo ng Kanyang dakilang pag-ibig. Ang dakilang pag-ibig ng Panginoon para sa atin ang nagdulot sa atin ng kaligtasan at kalayaan sa pamamagitan ng Kanyang paghahain ng sarili sa isang kahoy na krus sa Kalbaryo, ang Bundok ng mga Bungo. 

Hindi naman kinailangang bitiwan ng Panginoon ang pangakong iyon. Hindi namang kinailangan ng Panginoon na bumaba mula sa langit at maging tao upang tayo'y iligtas. Hindi naman kinailangan ng Panginoon na tahakin ang landas ng pagdurusa patungong Kalbaryo. Hindi naman kinailangan ng Panginoon na ihandog ang Kanyang Katawan at ibubo ang Kanyang Dugo para sa ating kaligtasan. Maaari naman Niya tayong iligtas kahit na manatili lamang Siya sa langit. Sabihin lamang Niya ang Salita at tayo'y maliligtas. Pero bakit hindi Niya ginawa iyon? Bakit hinayaan Niyang magtiis Siya ng maraming kahirapan at kamatayan sa krus para sa ating kaligtasan? 

Ang Diyos ay bumaba mula sa langit at niyakap ang ating pagkatao sa pamamagitan ng Bugtong na Anak Niyang si Kristo upang ipakita sa lahat na hindi nalalayo ang Kanyang loob sa ating lahat. Nais ng Diyos na makilala Siya ng lahat bilang isang bathalang lumalapit sa kanila. Nais ng Diyos na makilala Siya bilang isang diyos na malapit sa kanila. Hindi Siya isang diyos na nalalayo mula sa ating lahat. Hindi nais ng Diyos na isipin ng tao na Siya'y isa lamang guni-guni o gawa lamang ng imahinasyon. Nais ng Diyos na makilala Siya bilang isang totoong diyos na may puso para sa ating lahat. Siya ay lumalapit upang maging karamay natin sa bawat sandali ng ating buhay, sa hirap at ginhawa. 

Nang mamutawi mula sa mga labi ni Kristo ang mga katagang "Naganap na!", Siya'y nagbigay ng isang hudyat na ganap nang pinatunayan na totoo ngang lumalapit ang Diyos sa bawat tao. Ang Diyos ay tunay na karamay at kasama natin palagi. Lagi Siyang pumapatnubay at gumagabay sa atin sa bawat araw. Hinding-hindi tayo pinababayaang mapahamak. Tunay ngang mapagmahal at mapag-aruga ang Panginoong Diyos na makapangyarihan sa lahat. 

Isang deklarasyon na dapat nating pakinggan nang mabuti ang ikaanim na salitang namutawi mula sa bibig ni Hesus. Sa deklarasyong ito, inihayag ng Panginoong Hesus na nagkaroon na ng kaganapan ang pangako ng Diyos sa pamamagitan Niya. Ang pangakong pagliligtas ng Diyos na Kanyang inihayag sa pamamagitan ng mga propeta sa Lumang Tipan ay nagkaroon ng  kaganapan sa pamamagitan ni Hesus. Nahayag sa pamamagitan ni Hesus ang dakilang pag-ibig ng Diyos na nagliligtas. Ang dakilang pag-ibig ng Diyos na ito ang dahilan kung bakit tayo'y Kaniyang iniligtas sa pamamagitan ng Manunubos na si Kristo Hesus. 

IKAPITONG WIKA (Lucas 23, 46):

"AMA, SA MGA KAMAY MO'Y 

IPINAGTATAGUBILIN KO ANG AKING ESPIRITU."

Bago malagutan ng hininga sa krus, mayroong itinuro si Hesus. Ang ikapito't huling wikang namutawi mula sa Kanyang mga labi ay isang aral na ibinibigay Niya sa ating lahat. Hindi tayo ang may-ari ng ating buhay natin dito sa lupa. Sa Diyos nagmula ang ating buhay. Siya ang tunay na nagmamay-ari sa ating buhay. Hiniram lamang natin mula sa Diyos ang buhay natin. Babawiin rin ng Diyos ang ating buhay pagdating ng takdang panahon na walang sinuman ang nakakaalam. Kaya nga, kapag sinasabi nating patay na ang isang tao, sinasabi nating "binawian siya ng buhay." Sino nga ba ang bumabawi ng buhay? Ang Diyos. 

Hindi tayo mga imortal. Lahat tayo ay mamamatay balang araw. Walang sinuman sa mundo ang nakakaalam kung kailan siya mamamatay. Tanging ang Diyos lamang ang nakakaalam kung kailan tayo mamamatay. Siya naman talaga ang may-ari ng ating buhay. Sa katapusan ng ating buhay, binabalik sa Diyos ang biyaya ng buhay na hiram. Binabawi mula sa atin ang biyaya ng buhay na ating hiniram mula sa Diyos sa sandaling nalagutan tayo ng hininga. 

Kaya nga, sabi sa Ikalimang Utos ng Sampung Utos ng Diyos, "Huwag kang papatay." (Exodo 20, 13) Hindi natin maaring kitilin ang buhay ng ating kapwa. Gaano pa mang kasama ang bawat tao, hindi dapat ikitil ng sinumang tao dito sa mundo ang kanilang buhay. Diyos lamang ang may karapatang gawin iyon. Hindi tayo ang tunay na may-ari ng ating buhay. Kaya, wala tayong karapatang kumitil ng buhay. Walang karapatan ang sinuman na pumatay ng kapwa-tao. Kinakailangang igalang ng bawat tao ang buhay ng kanilang kapwa. Kahit sino pa man sila, kinakailangang igalang pa rin ang karapatan nilang mamuhay. Sapagkat nagmula sa Maykapal ang karapatan nilang mamuhay. 

Dahil ang Diyos ang pinagmulan ng buhay, ang buhay ay sagrado. Ang buhay natin ay isang pagpapala. Isang sagradong pagpapala ang ating buhay. Ipinahiram lamang natin ito mula sa Diyos dahil sa Kanyang pag-ibig. Nais ng Diyos na maranasan natin ang kagandahan ng biyaya ng buhay. Subalit, hindi ito permanenteng ibinibigay ng Diyos sa ating lahat. Hindi tayo mabubuhay dito sa sanlibutan magpakailanman. Pansamantala lamang ang ating buhay dito sa buhay. Kaya nga, ang buhay natin ay hiniram lamang natin mula sa Diyos. 

Sabi nga sa Panalangin ni San Ignacio de Loyola, ang Suscipe, "Mula sa Iyo ang lahat ng ito." Ang Diyos ang pinagmumulan ng lahat ng mga mabubuting bagay, kabilang na rito ang biyaya ng buhay natin. Sa katapusan ng panahon, lahat ng iyon ay babalik sa Kanya. Siya naman talaga ang tunay na may-ari ng lahat ng mabubuti. Mga tagapangasiwa lamang tayo ng Kanyang mga pagpapala. 

Ang ating buhay ay isang sagradong pagpapala mula sa Diyos. Ang Diyos ang pinagmumulan ng ating buhay. Siya ang nagkaloob sa atin ng buhay. Tayong lahat ay nabubuhay nang pansamantala dito sa mundo dahil sa Kanya. Siya ang may kakayahang kontrolin ang buhay ng bawat tao. Siya talaga ang may-ari ng ating buhay. Ang sagradong biyayang ito'y hiniram lamang natin mula sa Diyos. Pagdating ng takdang panahon, ibabalik rin natin mula sa Diyos ang mga biyayang hiniram natin mula sa Kanya, lalung-lalo na ang biyaya ng ating buhay. 

Lagi nating tatandaan ang araw-araw ang aral ng ikapito't huling wika ng Panginoong Hesus mula sa krus. Sa Diyos nagmumula ang ating buhay, sa Diyos rin babalik ang biyayang ito sa katapusan ng ating buhay dito sa lupa. Ipinagkaloob sa atin ng Diyos ang biyaya ng buhay dito sa lupa. Siya rin ang babawi nito pagdating ng takdang panahon na Siya lamang ang nakakaalam. Huwag na huwag nating kalilimutan iyon sa bawat araw ng ating paglalakbay dito sa lupa. Ibabalik sa Diyos ang biyaya ng buhay na ating hiniram mula sa Kanya sa katapusan ng ating buhay dito sa lupang ibabaw. 

ALAALA NG DAKILANG PAG-IBIG NG DIYOS NA NAGHATID NG KALIGTASAN

29 Marso 2018
Huwebes Santo sa Paghahapunan ng Panginoon 
Exodo 12, 1-8. 11-14/Salmo 115/1 Corinto 11, 23-26/Juan 13, 1-15 

Sa mga Pagbasa para sa Misa sa Takipsilim ng Huwebes Santo, inilarawan kung paanong ang pagliligtas ng Diyos ay isang ekspresyon ng Kanyang dakilang pag-ibig na walang kapantay. Hindi Niya ninanais o hinahangad na mapahamak ang sinuman. Nais Niyang maligtas ang bawat isa. Ilang ulit Niyang inihayag ang Kanyang naisin sa paglipas ng panahon. Tulad na lamang ng Kanyang pagliligtas sa bayang Israel mula sa kaalipinan sa Ehipto na isinalaysay sa Unang Pagbasa at ang pagliligtas Niya sa buong sangkatauhan sa pamamagitan ng Bugtong na Anak Niyang si Hesukristo na pinatotohanan ni Apostol San Pablo sa Ikalawang Pagbasa at ng Manunulat ng Mabuting Balitang si San Juan Apostol sa Ebanghelyo. 

Isinalaysay sa Unang Pagbasa kung paanong itinatag ang Pista ng Paskwa ng mga Hudyo. Ang Diyos ay nagbigay ng utos sa mga Israelita na ipinarating naman sa kanila nina Moises at Aaron na pahiran ng dugo ng isang lalaking kordero o bisirong kambing sa pintuan ng kanilang mga tahanan sa Ehipto. Sa gabi ng unang Paskwa, ang Diyos ay dumaan sa Ehipto upang paslangin ang mga panganay na lalaki, lalung-lalo na ang panganay ng Faraon. Sa pamamagitan ng dugo ng kordero o kambing na papahiran sa pintuan ng kanilang mga bahay, makikilala ng Diyos na Israelita nga ang nakatira sa tahanang yaon at lalampasan Niya ang mga iyon. Ang mga Israelita ay tinubos ng Diyos mula sa Kanyang planong pagpatay sa mga panganay na lalaki sa Ehipto sa pamamagitan ng dugo ng kordero. Ang dugo ng kordero ang sagisag ng pagmamahal ng Diyos sa bayang Israel. Dahil sa Kanyang dakilang pagmamahal, iniligtas Niya ang mga Israelita noong gabing yaon. 

Ang Pista ng Paskwa ay isang paggunita sa pag-ibig ng Diyos na nagdulot ng kanilang kaligtasan at kalayaan. Inaalala ng mga Hudyo sa kanilang pagdiriwang ng Pista ng Paskwa ang dakilang pag-ibig ng Diyos. Dahil sa dakilang pag-ibig ng Diyos, sila'y Kanyang tinubos at pinalaya mula sa kaalipinan sa Ehipto. Matagal na silang inabuso ng mga Ehipsiyo. Naranasan nila sa loob ng mahabang panahon ang pagmamalupit ng Faraon. Wala na silang ibang inasam kundi ang makapamuhay bilang mga mamamayang malaya. Nais nilang makapamuhay nang malaya. Ang kanilang pagsamo para sa kanilang kalayaan ay dininggin ng Diyos. Isinugo ng Diyos si Moises sa Ehipto upang maging Kanyang instrumento sa pagpapalaya sa mga Israelita mula sa kaalipinan sa Ehipto. Sa pamamagitan nito'y nahayag sa mga Israelita ang dakilang pag-ibig ng Panginoong Diyos. 

Subalit, sa lahat ng mga ginawa ng Diyos na naghahayag ng Kanyang dakilang pag-ibig, walang makahihigit pa sa Kanyang pagsugo sa ipinangakong Mesiyas at Tagapagligtas na si Kristo Hesus, ang Kanyang Bugtong na Anak. Sa pamamagitan ng misyon ng Kanyang Bugtong na Anak bilang Mesiyas at Manunubos, nahayag ang kadakilaan ng Kanyang pag-ibig. Walang makahihigit o makakapantay sa dakilang pag-ibig ng Diyos na siyang dahilan kung bakit ipinasiya Niyang tayo'y tubusin sa pamamagitan ni Kristo.

Ang pagtatag sa pagdiriwang ng Banal na Eukaristiya ay isinalaysay ni Apostol San Pablo sa Ikalawang Pagbasa. Itinatag ng Panginoon ang Sakramento ng Banal na Eukaristiya sa Huling Hapunan na Kanyang pinagsaluhan kasama ang Kanyang mga apostol noong bisperas ng Kanyang pagpapakaakit at pagkamatay sa krus. Ang Panginoon ay kumuha ng tinapay, nagpasalamat, pinaghati-hati iyon, at ibinigay sa mga apostol sabay wika, "Ito ang Aking Katawan na inihahandog para sa inyo." Kinuha rin Niya ang kalis, nagpasalamat, at ibinahagi sa mga apostol sabay wika, "Ito ang kalis ng Aking Dugo ng bago at walang hanggang tipan." Binilin ng Panginoon sa mga apostol na ipagdiwang ito bilang pag-aalaala sa Kanya. Ito ang ginagawa ng Simbahan araw-araw sa pagdiriwang ng Banal na Misa. Sa tuwing ipinagdiriwang ang Banal na Misa, ang Panginoon ay nakakapiling natin sa anyo ng tinapay at alak. Sapagkat ang tinapay at alak sa altar ay nagiging Katawan at Dugo ng Panginoon sa Banal na Konsekrasyon. At ang Banal na Misa ay ipinagdiriwang bilang pag-aalaala sa Panginoon na nag-alay ng Kanyang buhay alang-alang sa ating kaligtasan dahil sa Kanyang dakilang pag-ibig sa atin. 

Isinalaysay sa Ebanghelyo ang isang eksenang ginanap sa Huling Hapunan na hindi matatagpuan sa mga salaysay nina San Mateo, San Marcos, at San Lucas. Tanging si San Juan lamang ang nagsalaysay ng eksenang ito. Hinugasan ng Panginoong Hesukristo ang paa ng mga apostol. Ang paa ng mga apostol ay hinugasan Niya nang buong kababaang-loob upang ipakita ang Kanyang pagmamahal. Sabi nga sa pasimula ng Ebanghelyo, "Mahal ni Hesus ang Kanyang mga tagasunod na nasa sanlibutan, at ngayo'y ipakikita Niya kung hanggang saan ang Kanyang pag-ibig sa kanila." (13, 1) Dahil sa Kanyang pag-ibig para sa kanila, buong kababaang-loob Niya silang pinaglingkuran sa pamamagitan ng paghugas ng kanilang mga paa. At iyon ang halimbawang itinuro ni Hesus. Habilin Niya sa mga apostol, gawin nila para sa kanilang kapwa ang ginawa Niya para sa kanila. 

Ang habilin ni Hesus na magpakumbaba ay hindi lamang para sa mga apostol. Ang habiling ito ay para sa ating lahat. Ipinakita ni Hesus ang Kanyang dakilang pag-ibig para sa lahat sa pamamagitan ng Kanyang kababaang-loob. Magpakita rin tayo ng pag-ibig sa bawat isa sa pamamagitan ng paglilingkod nang may kababaang-loob. Si Hesus ay buong kababaang-loob na bumaba mula sa Kanyang kaharian sa kalangitan at nagkatawang-tao upang ipakita ang Kanyang dakilang pag-ibig para sa atin sa pamamagitan ng Kanyang pag-aalay ng sarili alang-alang sa ating kaligtasan. Inihayag ng kababaang-loob ni Hesus ang Kanyang dakilang pag-ibig para sa lahat. Inuutusan tayo ng Panginoong Hesus na tularan ang Kaniyang halimbawa. Buong kababaang-loob nating paglingkuran ang ating kapwa, tulad ng ginawa ni Hesus sa Huling Hapunan. Sa pamamagitan nito, naipapalaganap natin ang dakilang pag-ibig ng Diyos na nagdudulot ng kaligtasan. Nagpapakita tayo ng pag-ibig sa pamamagitan ng paglilingkod nang buong kababaang-loob. 

Naging lingkod ang Bagong Korderong Pampaskuwa na si Hesus para ipakita sa lahat ang Kanyang dakilang pag-ibig. Dahil sa Kanyang dakilang pag-ibig, buong kababaang-loob na bumaba mula sa langit si Hesus at nagkatawang-tao upang gampanan ang Kanyang misyon bilang Mesiyas, Manunubos, at Bagong Korderong Pampaskuwa. Misyon Niya'y ialay ang buo Niyang sarili alang-alang sa ating kaligtasan at kalayaan. Sa pamamagitan nito'y nahayag ang Kanyang dakilang pag-ibig para sa ating lahat. Ang dakilang pag-ibig ng Panginoong Hesus para sa ating lahat ay tunay, wagas, at walang kapantay.  

Sa tuwing ipinagdiriwang ang Banal na Eukaristiya, inaalala ang dakilang pag-ibig ng Diyos na naghatid ng kaligtasan sa pamamagitan ng Panginoong Hesukristo. Dahil sa Kanyang dakilang pag-ibig, inihandog ng Diyos sa pamamagitan ni Hesus ang Kanyang Kabanal-banalang Katawan at ibinubo ang Kanyang Kabanal-banalang Dugo para sa ating kaligtasan. Ang Kabanal-banalang Katawan at Dugo ni Kristo na ating pinapakinabangan at pinagsasaluhan sa Banal na Misa ay inihandog para sa ating kaligtasan. Inihandog ni Kristo ang Kanyang Katawan at Dugo sa krus upang ihayag sa lahat ang Kanyang dakilang pag-ibig na walang kapantay.