DAHIL SA DAKILANG HUKOM, MAYROONG PAG-ASA

10 Oktubre 2025 

Biyernes ng Ika-27 Linggo sa Karaniwang Panahon (I) 

Joel 1, 13-15; 2-1-2/Salmo 9/Lucas 11, 15-26 

Nakasentro sa titulo ng Panginoong Diyos bilang Dakilang Hukom ang mga salita ng tampok na mang-aawit sa Salmong Tugunan. Wala Siyang bahid ng katiwalian. Hindi uubra sa Dakilang Hukom na walang iba kundi ang Panginoong Diyos ang mga suhol o tongpats. Ang Panginoong Diyos ay hindi masusuhulan kahit kailan. Kung mayroon mang nagbabalak na sumubok, hindi nila ito dapat ituloy dahil walang patutunguhan iyon. Tunay nga Siyang makatarungan. 

Subalit, hindi nakasentro sa pagiging makatarungan ng Diyos ang Unang Pagbasa at ang Ebanghelyo. Bagkus, nakatuon ang mga nasabing Pagbasa sa Kaniyang pag-ibig, kagandahang-loob, habag, at awa. Sa Unang Pagbasa, nanawagan si Propeta Joel sa lahat ng mga bumubuo sa bayang hinirang ng Diyos na walang iba kundi ang Israel na magsisi at tumalikod sa kasalanan at magbalik-loob sa Kaniya. Ang Ebanghelyo ay tungkol sa isinagawang pagpapalayas ng demonyo mula sa sinasapian nito. Walang ibang layunin ang Poong Jesus Nazareno kundi ang ipamalas sa taong sinasapian ng demonyo na Kaniya namang pinalayas mula sa nasabing tao ang Kaniyang pag-ibig, grasya, kagandahang-loob, habag, at awa. 

Ano ang ugnayan ng katarungan ng Diyos sa Kaniyang pag-ibig, kagandahang-loob, habag, at awa? Hindi katumbas ng suhol o tongpats ang Kaniyang dakilang pag-ibig, kagandahang-loob, habag, at awa. Nasusuklam Siya sa katiwalian at kasamaan. Ang lahat ng tao ay Kaniyang iniibig, kinaawaan, at kinahahabagan. Dahil dito, palagi Niya silang binibigyan ng pag-asa sa bawat sandali ng kanilang paglalakbay sa lupa. 

Tandaan, hindi suhol ang pag-asang kusang-loob na ipinagkakaloob ng Diyos sa ating lahat. Bagkus, isa itong biyaya para sa bawat isa sa atin na tutulong sa atin habang ang landas ng kabanalan ay ating tinatahak. 

LAGING NAKIKINIG AT SUMUSUNOD SA DIYOS ANG MGA TAOS-PUSONG NANANALIG AT UMAAASA SA KANIYA

5 Oktubre 2025 

Ika-27 Linggo sa Karaniwang Panahon (K) 

Habacuc 1, 2-3; 2,2-4/Salmo 94/2 Timoteo 1, 6-8. 13-14/Lucas 17, 5-10 

Larawan: Gian Lorenzo Bernini (1598–1680), Christ Mocked (c. 17th century). Sotheby's Auctions. Public Domain. 

Buong linaw na ipinapahayag ng mga nakikinig at sumusunod sa Diyos ang kanilang taos-pusong pasiyang manalig at umasa sa Kaniya hanggang sa huli. Ito ang aral at katotohanang buong linaw na isinalungguhit sa mga Pagbasa. Mayroong ugnayan ang pakikinig at pagsunod sa Panginoong Diyos nang taos-puso sa pasiya ng bawat mananampalataya na manalig at umasa sa Kaniya nang taos-puso. Katunayan, ang pakikinig at pagsunod sa Panginoong Diyos ay isa lamang patunay ng pasiya ng bawat isa na manalig at umasa sa Kaniya nang taos-puso. 

Sa Unang Pagbasa, buong linaw na ipinangako ng Panginoong Diyos na mamumuhay ang lahat ng mga matuwid sa Kaniyang paningin. Ang kanilang taos-pusong pasiyang makinig at sumunod sa mga aral, plano, atas, utos, hangarin at loobin ng Panginoong Diyos ay patunay ng kanilang pasiyang manalig at umasa sa Kaniya. Tapat rin sila sa pasiya nilang ito na bukal sa kanilang mga puso at loobin. Nakasentro sa pasiyang ito na bukal sa kanilang mga puso at loobin ang pangaral ni Apostol San Pablo kay San Timoteo sa Ikalawang Pagbasa. Hindi ito dapat ikahiya. Bagkus, dapat lamang itong ipahayag sa pamamagitan ng salita at gawa. Ito rin ang isinalungguhit ng Panginoong Jesus Nazareno sa Ebanghelyo. Dapat nating isabuhay ang ating pasiyang manalig at umasa sa Diyos nang taos-puso sa bawat sandali ng ating paglalakbay sa lupa. 

Gaya na lamang ng inihayag nang buong linaw ng mang-aawit sa Salmong Tugunan: "Panginoo'y inyong dinggin, huwag n'yo S'yang salungatin" (Salmo 94, 8). Lagi nating dapat pakinggan at sundin ang mga utos at loobin ng Panginoong Diyos. Kung ito ang ating gagawin sa bawat sandali ng pansamantala nating paglalakbay sa lupa, buong linaw nating inihahayag ang ating taos-pusong pasiyang manalig at umasa sa bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi Siya lamang.

Ang lahat ng mga nakikinig at sumusunod sa Diyos ay laging nakikinig at sumusunod sa Kaniya. Pinatutunayan nila sa pamamagitan ng kanilang taos-pusong pakikinig at pagsunod sa Diyos na bukal sa kanilang mga puso at loobin ang kanilang desisyong manalig at umasa sa Kaniya hanggang sa huli. 

PAGKAKATAONG BIGAY NG BUKAL NG TUNAY NA PAG-ASA

3 Oktubre 2025 

Biyernes ng Ika-26 na Linggo sa Karaniwang Panahon (I) 

Baruc 1, 15-22/Salmo 78/Lucas 10, 13-16 

Larawan: Mariano Salvador Maella (1739–1819), Cristo caído y la Verónica (c. Between circa 1816 and circa 1817). Lázaro Galdiano Museum via Colecciones en Red. Public Domain.

Maanghang ang mga salitang binigkas ng Poong Jesus Nazareno sa Ebanghelyo. Tila taliwas ito sa Kaniyang pagiging mahabagin, maawain, mahinahon, at mahinhin. Ang pagiging mahabagin, maawain, mahinahon, mahinhin, maunawain, at mapagmahal ng Poong Jesus Nazareno ay nakasanayan na ng marami. Katunayan, inilarawan ng bawat imahen at larawan ng Poong Jesus Nazareno na tumatayo matapos madapa dahil sa bigat ng Banal na Krus ang mga nasabing katangian. Ngunit, ibang-iba nga Siyang tunay sa bahaging ito ng Kaniyang pampublikong ministeryo na itinampok at inilahad sa salaysay sa Ebanghelyo.

Tiyak na hindi sanay ang karamihan sa katapangan ng Poong Jesus Nazareno, gaya ng inilarawan sa Ebanghelyo. Kapag ang Poong Jesus Nazareno ay iniisip ng marami, agad na papasok sa kaisipan ng nakararami ang larawan ng isang lalaking 33 taong gulang mula sa bayang tinatawag na Nazaret na mahinhin at mahinahon habang ang isang napakabigat na Krus na gawa sa kahoy ay buong hirap na pinapasan. Kahit na labis na nahihirapan, tahimik at mahinahon pa rin Siya. Dahil dito, tiyak na may mga maninibago sa mga salitang binigkas ng Poong Jesus Nazareno sa Ebanghelyo. 

Buong linaw na ipinahayag ng Poong Jesus Nazareno ang Kaniyang pag-ibig, habag, at awa sa Ebanghelyo. Kahit na hindi halata sa unang tingin, ang mga maanghang at malalakas na salitang Kaniyang binigkas sa Ebanghelyo ay pagpapakita ng pag-ibig, kagandahang-loob, habag, at awa. Isa lamang ang nais Niyang iparating sa lahat sa pamamagitan ng mga salitang ito na binigkas Niya sa Ebanghelyo - hindi natin dapat sayangin at ipagwalang-bahala ang pag-asang Kaniyang dulot. Tandaan, kung hindi dahil sa Poong Jesus Nazareno, walang pag-asa. 

Ang taimtim at taos-pusong pagsisisi at pagtalikod sa kasalanan at pagbabalik-loob sa Diyos ng mga Israelita sa Unang Pagbasa ay dapat nating tularan. Piliin natin ang Diyos. Lagi nating tahakin ang landas ng kabanalan sapagkat ito ang Kaniyang nais at hangad para sa ating lahat. Ipinapahayag natin sa pamamagitan nito na tunay ngang nananalig at umaaasa tayo sa Kaniya nang taos-puso. Maging panalangin ng bawat isa sa atin ang mga salita sa Salmong Tugunan. 

Dahil sa Poong Jesus Nazareno, mayroon tayong pag-asa. Huwag nating sayangin at ipagwalang-bahala ang mga pagkakataong Kaniyang kaloob sa atin. 

IBAHAGI ANG MGA BIYAYANG KALOOB NG BUKAL NG TUNAY NA PAG-ASA

28 Setyembre 2025 

Ika-38 Taong Anibersaryo ng Pagtatalaga ng Dambana ng Simbahan ng Quiapo 

Ezekiel 47, 1-2. 8-9. 12/Salmo 45/1 Corinto 3, 9k-11. 16-17/Juan 4, 19-24

Buong linaw na isinalungguhit kung gaano kahalaga para sa bayan ng Diyos ang mga gusaling itinayo bilang mga bahay-dalanginan sa mga Pagbasa. Ito ang natatanging dahilan kung bakit ipinagdiriwang ng bawat Simbahan ang taunang Anibersaryo ng Pagtatalaga ng Dambana ng mga ito. Kung nagkataong tumapat ang araw na ito sa mga Linggo sa panahon ng Adbiyento, Kuwaresma, Pasko ng Muling Pagkabuhay, at Linggo ng Pentekostes, ililipat ang pagdiriwang nito sa ibang araw. Mas matindi nga kapag tumapat ang nasabing araw sa mga Mahal na Araw (kahit mula Lunes Santo hanggang Miyerkules Santo) o 'di kaya sa Oktaba ng Pasko ng Muling Pagkabuhay sapagkat medyo maghihintay sila nang kaunting katagalan bago ito ipagdiwang.

Ang mga gusaling itinayo bilang mga bahay-dalanginan ay nagsisilbing mga daluyan ng mga biyaya ng Diyos. Ito ang tanging dahilan kung bakit laging tumutungo sa mga Simbahan ang mga mananampalataya. Nais nilang sambahin, purihin, pasalamatan, parangalan, at dakilain ang bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos. Oo, ito ay magagawa rin naman kahit saan at kahit kailan. Subalit, sa mga bahay-dalanginan, nagkakatipon tayong lahat bilang isang sambayanang binubuo ng mga mananampalatayang nananalig at umaaasa sa Kaniya nang taos-puso. Bilang isang bayang nananalig at umaaasa sa Diyos nang taos-puso, tinatanggap natin sa tuwing tumutungo tayo sa mga bahay-dalanginan ang Kaniyang mga biyaya. 

Sa Unang Pagbasa, buong linaw na inilarawan ang templo bilang isang daluyan ng mga biyaya ng Diyos. Ito rin ang isinalungguhit ng mang-aawit sa Salmong Tugunan. Buong linaw namang inihayag ni Apostol San Pablo na tayong lahat ay sagrado dahil niloob ng Espiritu Santo na maging Kaniyang mga templo ang bawat isa sa atin. Ang lahat ng mga tunay na sumasamba, nananalig, at umaaasa sa Diyos nang taos-puso ay inilarawan ng Poong Jesus Nazareno sa Ebanghelyo. Isinasabuhay nila sa bawat oras at sandali ng kanilang pansamantalang paglalakbay sa lupa ang kanilang taos-pusong pasiyang sumampalataya, manalig, at umasa sa Kaniya. 

Hindi dapat maiwan sa loob ng mga Simbahang ating tinutunguhan ang lahat ng mga biyayang ating tinanggap mula sa bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos. Ang mga biyayang ito ay dapat nating ibahagi at ipalaganap. Sa pamamagitan nito, ating ipinapahayag ang ating taos-pusong pasiyang sumampalataya, manalig, at umasa sa Diyos nang taos-puso. 

SA KANIYA MATATAGPUAN ANG TUNAY NA PAG-ASA

26 Setyembre 2025 

Biyernes ng Ika-25 Linggo sa Karaniwang Panahon (I) 

Ageo 1, 15b-2, 9/Salmo 42/Lucas 9, 18-22 

Larawan: Luis de Morales (1509–1586). Cristo, Varón de Dolores (c. 1566). Museo del Prado. Public Domain.

"Umasa kayo sa Diyos; Siya'y dakilang Manunubos" (Salmo 42, 5bk). Nakasentro sa mga salitang ito mula sa Salmong Tugunan ang taimtim na pagninilay ng Simbahan para sa araw na ito. Sa pamamagitan ng mga salitang ito, muling ipinapaalala sa atin ng Simbahan na sa Diyos lamang nagmumula ang tunay na pag-asa. Dahil sa Diyos, tayong lahat na bumubuo sa tunay na Simbahan ay puspos ng tunay na pag-asa. 

Buong linaw na ipinangako ng Panginoong Diyos sa mga Israelita na hindi Niya sila pababayaan habang ang templo ay muli nilang itatayo sa Unang Pagbasa. Lagi Niya sila sasamahan at tutulungan sa muling pagtatayo ng templo. Sa pamamagitan nito, idinulot ng Panginoong Diyos ang dakilang biyaya ng tunay na pag-asang tanging sa Kaniya lamang nagmumula sa mga Israelita. Patunay lamang ito na marapat lamang na manalig at umasa sa Panginoong Diyos nang taos-puso. 

Sa Ebanghelyo, inilarawan ng Mahal na Poong Jesus Nazareno sa mga apostol kung paano Niya idudulot sa lahat ang tunay na pag-asang nagmumula lamang sa Kaniya. Ang biyaya ng tunay na pag-asang nagmumula lamang sa Diyos ay dumating sa lupa nang ang panahong itinakda ay sumapit ngang totoo sa pamamagitan ng Salita na walang iba kundi ang Mahal na Poong Jesus Nazareno.

Hindi natin matatagpuan sa lahat ng mga lugar sa daigdig ang tunay na pag-asa. Ang tunay na pag-asa ay nagmumula lamang sa Diyos. Mga tagapagbahagi lamang tayo ng biyayang ito. 

HANDANG IPAGKATIWALA ANG SARILI SA BUKAL NG TUNAY NA PAG-ASA

23 Setyembre 2025 

Paggunita kay San Pio ng Pietrelcina, pari 

Esdras 6, 7-8. 12b. 14-20/Salmo 121/Lucas 8, 19-21 

"Manalangin, umasa, huwag mag-alala." Ito ang mga salita ng Santong ginugunita ng Inang Simbahan sa araw na ito na walang iba kundi ang paring Capuchino na si San Pio ng Pietrelcina na mas kilala ng marami bilang Padre Pio. Isinalungguhit niya nang buong linaw sa pamamagitan ng kaniyang mga salitang ito kung paanong ang ating taos-pusong pasiyang manalig at umasa sa Diyos ay ating maisasabuhay sa bawat sandali ng ating pansamantalang paglalakbay sa lupa. Dapat nating maipahayag ang ating taos-pusong pasiyang manalig at umasa sa Diyos na Siyang pinagmumulan ng dakilang biyaya ng tunay na pag-asa sa pamamagitan ng mga salita at gawa. 

Sa Unang Pagbasa, ang mga Hudyo ay pinahintulutang itayo muli ang templo upang makapagpuri at makasamba sila sa bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos. Ang mga salita ng mang-aawit sa Salmong Tugunan ay buong linaw nilang isinasabuhay sa pamamagitan ng kanilang taos-pusong pagpupuri at pagsamba sa Diyos. Sa Ebanghelyo, buong linaw na inilarawan ng Mahal na Poong Jesus Nazareno kung paanong maging bahagi ng Kaniyang pamilya. Kung nais nating mapabilang sa pamilya ng Mahal na Poong Jesus Nazareno, ang kalooban ng Diyos ay dapat nating tuparin at sundin. Ipinapahayag natin sa pamamagitan ng pagsunod sa kalooban ng bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos na ang pasiyang manalig at umasa sa Diyos ay hindi sapilitan kundi bukal sa ating mga puso at kalooban. 

Ang mga tunay na nananalig at umaaasa sa Diyos ay laging nakikinig at sumusunod sa Kaniyang mga utos at loobin. Sa pamamagitan nito, ipinagkakatiwala nila ang buo nilang sarili sa Kaniya na dapat panaligan at asahan ng lahat ng taos-puso. 

LAGING ALALAHANIN ANG BUKAL NG TUNAY NA PAG-ASA

21 Setyembre 2025 

Ika-25 Linggo sa Karaniwang Panahon (K) 

Amos 8, 4-7/Salmo 112/1 Timoteo 2, 1-8/Lucas 16, 1-13 (o kaya: 16, 10-13) 

Screenshot: Gigi Murin Ch. hololive-EN, "i speak to you on a greenscreen background for you to screenshot me." August 11, 2025. YouTube.

Noong ika-21 ng Setyembre ng taong 2024, inawit ni Gigi Murin, isa sa mga apat na kasapi ng ikaapat na henerasyon ng mga virtual YouTubers (VTubers) para sa Hololive English (ang sangay ng Hololive Production na binubuo ng mga talento na galing sa mga bansa sa labas ng bansang Hapon kung saan Ingles ang isa sa mga pangunahing wika - kung hindi man ito ang wikang pambansa - ng mga bansang tinitirhan ng mga talento sa nasabing sangay) na tinatawag na "Justice" (Katarungan) ang isa sa mga awit ng bandang Earth, Wind, and Fire - ang awiting pinamagatang "September." Sa loob ng walong oras, paulit-ulit niyang inawit ang nasabing kanta. Hindi mahahanap sa kaniyang opisyal na YouTube channel ang stream na ito dahil unarchived ito (ang ibig sabihin noon - tinanggal na ito mula sa YouTube ilang oras o minuto pagkatapos ganapin ang nasabing stream dahil sa copyright). 

Kung tatanungin ninyo ang mga tagahangang nanood ng nasabing stream, hindi nila ito makakalimutan. Naaliw sila sa paulit-ulit na pagkanta ni Gigi Murin ng awiting ito sa loob ng higit kumulang na walong oras. Dagdag pa roon ay ang bigla nilang pag-alala sa nasabing kaganapan kapag narinig nila ang awiting ito. Himig pa nga lamang ng nasabing awitin o kaya naman ang mga unang titik nito ay agad nilang naalala ang pangyayaring ito na tunay nga namang nakakaaliw at nakakatawa. 

Mabuti pa ang mga tagahanga ng mga VTuber gaya na lamang ni Gigi Murin, lalung-lalo na yaong mga masusugid na tagahanga, hindi nakakalimot sa mga kaganapang katulad nito na tunay ngang nakakaaliw at nakakatawa. Hindi rin dapat ikagulat kung pati ang anibersaryo ng kanilang pagiging mga VTuber at pati ang kanilang kaarawan ay kanila ring naalala. Talagang masasabing sila na mismo ang may pinakamatalas na isipan at gunita. Napakahusay nila pagdating sa pag-alala sa mga bagay na nauukol sa mga nasabing VTuber. Subalit, tayong lahat na bumubuo sa tunay na Simbahang si Jesus Nazareno mismo ang nagtatag, naalala ba natin Siya sa bawat sandali? 

Tiyak na hindi pamilyar para sa nakararami ang mga salitang binigkas ng Diyos sa pamamagitan ni Propeta Amos sa Unang Pagbasa. Buong linaw Niyang inihayag ang Kaniyang pagkamuhi at pagkasuklam sa mga umaapi, umaabuso, at nanamantala ng mga dukha. Kinamumuhian at kinasusuklaman ng Panginoong Diyos nang lubos ang walang awang pang-aalipin, pang-aapi, pang-aabuso, at pananamantala sa kanila na lubos Niyang pinapahalagahan. Gaya nga ng ipinahayag nang buong linaw ng mang-aawit sa Salmo Responsoryo: "Purihin ang Poong D'yos na sa dukha'y nagtatampok" (Salmo 112, 1a at 7b). Baka nga pati ang katotohanang buong linaw na isinalungguhit ni Apostol San Pablo sa Ikalawang Pagbasa ay nakalimutan rin ng nakararami. Hindi ekslusibo ang biyaya ng pagliligtas ng Diyos. Bagkus, para ito sa lahat. O kaya naman ang aral na isinalungguhit ng Poong Jesus Nazareno sa huling bahagi ng Ebanghelyo: "Hindi ninyo mapaglilingkuran nang sabay ang Diyos at ang kayamanan" (Lc. 16, 13). 

Sa panahon ngayon, buong lakas na ipinapahayag ng nakararami na tunay nga silang nananalig at umaaasa sa bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos. Iyon nga lamang, ang mga sangkot sa katiwalian at korapsiyon ay pinagtatanggol at hinahangaan. Buong lakas nilang pinapalakpakan, hinahangaan, at pinagtatanggol sa lahat ng pagkakataon ang lahat ng mga mangnanakaw at mga berdugong walang awang pumapatay sa mga inosente. Tahimik pa nga sila noong ang bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos ay minura ng isang mataas na opisyal. Hindi ba nananalig at umaaasa sila sa Diyos nang taos-puso? Nakalimutan yata nila. 

Ito ang nakakalungkot. Ang Diyos ay napakadaling kalimutan. Kahit na hindi Niya tayo nilimot kailanman, may mga pagkakataong nakakalimutan Siya. Nagbubulag-bulagan at nagbibingi-bingihan sa harap ng kawalan ng hustisya, pang-aapi, at pang-aabuso, kahit buong linaw na inihayag ng Diyos na kinasusuklaman Niya ang mga ito. 

Ang mga tunay na nananalig at umaaasa sa Diyos nang taos-puso ay hinding-hindi nakakalimot. Hindi nila ititikom ang kanilang mga labi o kaya magbibingi-bingihan at magbubulag-bulagan sa harap ng kawalan ng hustisya. Bagkus, titindig at kikilos sila upang tiyaking hindi ipagkakait sa mga kapus-palad ang pag-ibig, kagandahang-loob, biyaya, habag, at awa ng bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos. 

Larawan: Battistello Caracciolo (-1635). Christ and Caiaphas (c. Between 1611 and 1620). Hermitage Museum via Web Gallery of Art. Public Domain. 

BINABAGO NG BUKAL NG TUNAY NA PAG-ASA

19 Setyembre 2025 

Biyernes ng Ika-24 na Linggo sa Karaniwang Panahon (I) 

1 Timoteo 6, 2k-12/Salmo 48/Lucas 8, 1-3 

Larawan: Carlo Caliari (1570–1596), Jesus Meeting Veronica (c. second half of 16th century). Santi Giovanni e Paolo via Web Gallery of Art. Public Domain. 

Maikli lamang ang Ebanghelyo para sa araw na ito. Tatlong talata lamang ang haba nito. Subalit, sa loob ng tatlong talatang ito, ang mga babaeng sumunod sa Mahal na Poong Jesus Nazareno ay ipinakilala ni San Lucas. Bagamat ang Ebanghelyo para sa araw na ito ay napakaiski, makakapulot tayo ng aral mula rito Hindi mahalaga ang haba o iksi ng Pagbasang tampok sa Ebanghelyo. Ang aral na mapupulot ng bawat isa sa atin na bumubuo sa Simbahan mula rito ay mahalaga. Isa lamang ang aral na buong linaw na isinalungguhit sa maikling Pagbasa na tampok sa Ebanghelyo. Kung tunay ngang nananalig at umaaasa sa Diyos ang isang tao, handa siyang sumunod sa Diyos nang buong katapatan hanggang sa huli.

Sa Unang Pagbasa, nangaral tungkol sa taos-pusong pagsunod sa bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos si Apostol San Pablo. Ang pagsunod sa Diyos nang taos-puso hanggang sa huli ay tanda ng ating taos-pusong pasiyang manalig at umasa sa Kaniya. Isinasabuhay nila sa pamamagitan ng taos-puso nilang pagsunod at pagtalima sa Kaniya ang taos-puso nilang pasiyang manalig at umasa sa Kaniya hanggang sa huli. Naisasabuhay nila sa pamamagitan nito ang mga inihayag sa mga taludtod ng awit ng papuri na itinampok at inilahad sa Salmong Tugunan. 

Ang mga nananalig at umaaasa sa Diyos nang taos-puso hanggang sa huli ay laging nakikinig at sumusunod sa Kaniya. Palagi nilang pinipili ang kalooban ng Diyos. Lagi rin nilang ibinubukas ang kanilang mga puso at sarili sa pagbabagong dulot ng Diyos. 

HINDI DAHILAN ANG HAPIS AT DALAMHATI UPANG HINDI MANALIG AT UMASA SA DIYOS

15 Setyembre 2025 

Paggunita sa Mahal na Birheng Maria na Nagdadalamhati 

Hebreo 5, 7-9/Salmo 30/Juan 19, 25-27 (o kaya: Lucas 2, 33-35) 

Larawan: Luis de Morales (1509–1586), Mater Dolorosa (c. 1570). Toledo Cathedral. Public Domain.

Kapag ang ika-15 ng Setyembre ay hindi tumapat sa araw ng Linggo, inilaan para sa pagdiriwang ng Paggunita sa Mahal na Birheng Maria na Nagdadalamhati ang araw na ito. Ginugunita ng Simbahan sa tuwing sasapit ang ika-15 ng Setyembre ng bawat taon (maliban na lamang sa mga taong tumapat ang petsang ito sa araw ng Linggo) ang mga hapis ng Mahal na Birheng Maria. Subalit, para sa Mahal na Birheng Maria, hindi dahilan ang mga hapis at dalamhati upang hindi manalig at umasa sa Diyos. 

Nakatuon sa pagtalima ng Poong Jesus Nazareno sa kalooban ng Amang nasa langit ang pangaral na itinampok at inilahad sa Unang Pagbasa. Sa kabila ng mga luha, pait, hapdi, kirot, sakit, hapis, at dalamhati, lalung-lalo na sa Halamanan ng Hetsemani, ipinasiya pa rin ng Poong Jesus Nazareno na tuparin at sundin nang taos-puso ang kalooban ng Amang nasa langit. Buong linaw namang ipinahayag ng mang-aawit na tampok sa Salmong Tugunan ang kaniyang taos-pusong pasiyang manalig at umasa sa bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos. Ipinagkatiwala niya sa Diyos ang buo niyang puso at sarili bilang tanda ng kaniyang taos-pusong pasiyang manalig at umasa sa Diyos sa bawat oras at sandali ng kaniyang buhay sa lupa. Ang eksenang itinampok at inilahad sa salaysay sa Ebanghelyo ay walang iba kundi ang pinakamasakit na sandali sa buhay ng Mahal na Inang si Mariang Birhen sa lupa. May ugnayan ito sa mga salitang buong linaw na binigkas ni Simeon sa kaniya sa Templo noong araw na nagtungo siya roon kasama si San Jose upang inihandog ang Batang Poong Jesus Nazareno sa eksenang tampok sa alternatibong Ebanghelyo. 

Sa kabila ng mga hapis at dalamhati, hindi tumigil ang Mahal na Birheng Maria sa pagiging masunurin sa kalooban ng Diyos. Gaano mang kahirap unawain at sundin ang kalooban ng Diyos, sumunod pa rin ang Mahal na Birheng Maria sa kalooban ng Diyos bilang tanda ng kaniyang pasiyang manalig at umasa sa Diyos. 

KRUS NA BANAL: INSTRUMENTO NG PAGDUDULOT NG TUNAY NA PAG-ASA

14 Setyembre 2025 

Kapistahan ng Pagtatampok sa Krus na Banal 

Mga Bilang 21, 4b-9/Salmo 77/Filipos 2, 6-11/Juan 3, 13-17 

Larawan: Felipe Gil de Mena (1603–1673), Cuadro de ánimas con calvario y santos (c. 1643). National Sculpture Museum via Ceres Collections. Public Domain. 

"Hindi nila malilimot ang dakilang gawa ng D'yos" (Salmo 77, 7k). Nakasentro sa mga salitang ito sa Salmong Tugunan ang pagninilay ng Inang Simbahan sa araw na ito. Sa pagdiriwang ng Simbahan sa araw na ito, nakatuon ang ating mga pansin sa Krus na Banal. Ginamit ng Poong Jesus Nazareno ang Kaniyang Krus na Banal upang idulot sa tanan ang biyaya ng tunay na pag-asang nagmumula lamang sa Kaniya. Kusang-loob na inihandog ng Poong Jesus Nazareno ang buo Niyang sarili sa Krus na Banal upang ipagkaloob sa sangkatauhan ang dakilang biyaya ng tunay na pag-asang nagmumula lamang sa Kaniya sa pamamagitan ng pagtubos sa kanila. 

Isa lamang ang nais isalungguhit ng mga Pagbasa para sa pagdiriwang ng Simbahan sa araw na ito. Hindi natin dapat limutin kailanman ang bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos. Kailanman, hindi tayo nilimot ng Diyos. Laging naging tapat ang Diyos. Dahil diyan, dapat maging tapat rin tayo sa Kaniya sa pamamagitan ng taos-pusong pagsasabuhay ng ating taos-pusong pasiyang manalig at umasa sa Kaniya, gaya ng lahat ng mga banal sa langit. 

Sa Unang Pagbasa, nagreklamo ang mga Israelita tungkol sa kanilang paglalakbay sa ilang patungo sa lupang ipinangako. Ipinahayag ng mga Israelita sa pamamagitan ng reklamong ito ang kanilang pagkalimot sa walang hanggang katapatan ng bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos. Nakalimutan nila kung paanong ang Diyos ay naging tapat sa kanila. Pinalaya Niya sila mula sa pagkaalipin sa Ehipto. Ang naging kapalit nito ay walang tigil na pagrereklamo at paglimot sa Kaniya. Nasaktan ang Diyos sa mga pahayag na ito. Kaya naman, ipinasiya Niyang magpadala ng mga makamandag na ahas upang mamatay sila pagkatuklaw sa kanila. Hindi nagtagal at nagbalik-loob sa Diyos ang mga Israelita. Dahil sa mga makamandag na ahas, saka pa lamang nilang naalalang hindi nakakalimot at nagpapabaya ang Diyos. Ang naging tugon ng Diyos sa pagbabalik-loob ng mga Israelita ay isang ahas na tanso na Kaniya namang ipinagawa kay Moises na Kaniyang lingkod. Ang lahat ng mga natuklaw ng mga makamandag na ahas ngunit tumingin sa ahas na tanso ay naligtas mula sa kamatayan. 

Nakasentro sa paghahandog ng sarili ng Poong Jesus Nazareno sa Krus na Banal ang pangaral ni Apostol San Pablo na itinampok at inilahad sa Ikalawang Pagbasa at ang mga salitang itinampok at inilahad sa Ebanghelyo. Sa pamamagitan ng gawang ito na tunay ngang dakila, ang biyaya ng tunay na pag-asang nagmumula lamang sa Diyos ay naipagkaloob sa buong sangkatauhan. Dahil sa Kaniyang dakilang pag-ibig, awa, habag, at kagandahang-loob, ipinasiya Niya itong gawin alang-alang sa atin. 

Ang Krus na Banal ng Mahal na Poong Jesus Nazareno ay dapat nating ikarangal at pahalagahan sa bawat oras at sandali ng ating buhay. Hinding-hindi ito dapat limutin kailanman. Ito ang instrumentong Kaniyang ginamit upang idulot sa atin ang biyaya ng tunay na pag-asang nagmumula lamang sa Kaniya sa pamamagitan ng kusang-loob na pagtubos sa atin. 

TAGAPAGPAKILALA NG BUKAL NG TUNAY NA PAG-ASA

12 Setyembre 2025 

Biyernes ng Ika-23 Linggo sa Karaniwang Panahon (I) 

Paggunita sa Kamahal-Mahalang Ngalan ng Mahal na Birhen 

1 Timoteo 1, 1-2. 12-14/Salmo 15/Lucas 6, 39-42 

Larawan: Anonymous, The Virgin Mary at Prayer (c. Between 1700 and 1769). National Trust via Art UK. Public Domain. 

"D'yos ko, aking kapalara'y manahin ang Iyong buhay" (Salmo 15, 5a). Nakasentro sa mga salitang ito ng mang-aawit na itinampok sa Salmong Tugunan ang pagninilay ng Simbahan sa araw na ito. Buong linaw niyang ipinakilala kung sino ang buong puso niyang pinananaligan at inaaasahan. Ang pasiya ng mang-aawit sa Salmong Tugunan ay manalig at umasa sa bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos. Sa pamamagitan ng kaniyang mga salita sa Salmong Tugunan, ang lahat ng mga tao ay kaniyang inaanyayahang manalig at umasa rin sa Diyos nang taos-puso. 

Bilang mga bumubuo sa tunay at nag-iisang Simbahang itinatag ni Jesus Nazareno, dapat nating ipagmalaki sa lahat na Siya lamang ang taos-puso nating pinananaligan at inaaasahan. Hindi natin ito dapat ikahiya. Dapat natin itong ipagmalaki. Ang Poong Jesus Nazareno ay ating pinananaligan at inaaasahan nang taos-puso sa bawat oras ng ating pansamantalang paglalakbay sa daigdig. Katunayan, kinakailangan rin nating ipakilala sa lahat ang Nuestro Padre Jesus Nazareno upang mahikayat rin natin silang manalig at umasa sa Kaniya nang taos-puso. 

Sa Unang Pagbasa, inihayag ni Apostol San Pablo na nagpapasalamat siya sa Diyos dahil niloob ng Diyos na makilala Siya ni San Timoteo sa pamamagitan ni Apostol San Pablo na hinirang at itinalaga Niya bilang Kaniyang lingkod, apostol, at misyonero sa lahat ng mga Hentil. Sa Ebanghelyo, ang Panginoong Jesus Nazareno ay nangaral sa mga tao laban sa kapaimbabawan. Hindi Siya naghahanap ng mga mapagpanggap o artista. Hinahanap Niya ang mga nananalig at umaaasa sa Kaniya nang taos-puso. 

Hindi dapat ikahiya o ilihim ang ating pasiyang manalig at umasa sa Mahal na Poong Jesus Nazareno nang taos-puso. Bagkus, dapat natin itong ipagmalaki at ipahayag sa lahat nang buong kagitingan at katapatan. Kailangan rin nating hikayatin ang lahat na manalig at umasa sa Kaniya nang taos-puso. Magagawa natin ito sa bawat oras at sandali ng ating buhay sa mundo sa pamamagitan ng taos-pusong pagsasabuhay ng pasiyang ito. 

HINDI NAKAKALIMOT ANG BUKAL NG TUNAY NA PAG-ASA

8 Setyembre 2025 

Kapistahan ng Pagsilang ng Mahal na Birheng Maria 

Mikas 5, 1-4a (o kaya: Roma 8, 28-30)/Salmo 12/Mateo 1, 1-16. 18-23 (o kaya: 1, 18-23) 

Larawan: Simon Vouet (1590–1649), Birth of the Virgin (c. 1620). San Francesco a Ripa in Rome, Italy via Web Galley of Art. Public Domain. 

Isang mahalagang pagdiriwang para sa Inang Simbahan ang Kapistahan ng Pagsilang ng Mahal na Birheng Maria dahil sa papel at misyong ibinigay sa kaniya ng Diyos. Sa lahat ng mga kababaihan sa kasaysayan ng daigdig, natatangi ngang lubusan ang Mahal na Birheng Maria dahil sa pagkahirang at pagkatalaga sa kaniya ng Kataas-taasang Diyos bilang ina ng ipinangakong Mesiyas at Manunubos na pinananabikan sa loob ng mahabang panahon na walang iba kundi ang Panginoong Jesus Nazareno, ang Bugtong na Anak ng Diyos at Ikalawang Persona ng Banal na Santatlo. 

Siyam na buwan matapos iligtas ng Diyos ang Mahal na Birheng Maria mula sa bahid ng kasalanan nang sumapit ang sandaling ng paglilihi sa kaniya sa sinapupunan ng kaniyang inang si Santa Ana, ang babaeng ito na bukod ngang pinagpala ng Diyos sa lahat ng mga babae ay isinilang. Nang isilang ang Mahal na Birheng Maria, pag-asang tunay ang idinulot ng Diyos sa sangkatauhan. Pinatunayan ng Diyos na ang tunay na pag-asa ay nagmumula lamang sa Kaniya sa pamamagitan ng Pagsilang ng Mahal na Birheng Maria, ang babaeng bukod Niyang pinagpala sa lahat ng mga babae.

Dahil sa Pagsilang ng Mahal na Birheng Maria, may pag-asa para sa sangkatauhang nalugmok sa kasalanan. Niloob ng Diyos na mangyari ito. Katunayan, ang pag-asang ito ay nagmula mismo sa Kaniya. Pinatunayan ng Diyos sa pamamagitan nito na hindi Siya nakakalimot kailanman. Ang mga salitang Kaniyang binigkas sa pamamagitan ng propetang Kaniyang hirang na si Mikas ay isang pangako para sa Kaniyang bayan. Ito ay hindi Niya nilimot kailanman. Katunayan, nakasentro ang pangaral ng apostol at misyonero sa mga Hentil na walang iba kundi si Apostol San Pablo sa alternatibong Unang Pagbasa sa walang maliw na katapatan ng Diyos. Sa Ebanghelyo, inilarawan kung paanong tinupad ng Diyos ang pangakong ito. 

Buong linaw na inihayag ng mang-aawit na tampok sa Salmong Tugunan ang bukod tanging dahilan kung bakit Siya nagagalak. Nagagalak siya nang lubos dahil ang Diyos ay laging tapat sa Kaniyang pangako. Ang bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos ay hindi nakakalimot kailanman. 

Ang bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos ay hindi nakakalimot kailanman. Lagi Siyang tapat sa mga pangakong binitiwan. Dahil dito, sa Kaniya tayo dapat manalig at umasa nang taos-puso sa bawat sandali ng ating buhay sa lupa. Sa sandaling isinilang ang babaeng bukod na pinagpala ng Diyos sa lahat ng mga babae na walang iba kundi ang Mahal na Birheng Maria, nahayag ang katapatan ng bukal ng tunay na pag-asa na walang iba kundi ang Diyos na hindi nagmamaliw kailanman.